Tarian Y Gweithiwr

Y CYNGHORAU SIROL UNWAITH DRACHEFN. Teimlwn yn ddyledswydd anhebgor' arnom i ysgrifenu llin ar lin, gorch- ymyn ar orchymyn, ychydig yma ac ychydig acw," yn nglyn a'r mater hwn; oblegyd y mae y peth o bwysigrwydd <, I b ymarferol nodedig, Amlwg yw fod y wlad yn deffro o ddifrif o'r diwedd, ac nid yw yn gwneud hyny un eiliad yn rhy gynar. Bu yn cysgu yn ddigon hir yn rhy hir o lawer o ran hyny a thra yr oedd y Rhyddfrydwyr mewn stad o drwmgwsg yr oedd y Toriaid ar ddihun, yn cynllnnio ac yn parotoi eu dynion. Nid amheuwn na fyddant yn llwyddiauus i gael Ceidwadwr i mewn mewn llawer adran, oblegyd na ddarfu i'r blaid arall agor eu llygaid yn ddigon cynar. Y mae ymdrech ac egni y Toriaid yn brawf diymwad o'r pwys mawr a roddant ar fod yn llwyddianus yn yr ymgyrch hon. Trosglwyddir i'r 9 Cynghorou Sirol y rhan fwyaf o'r gwaith a gyflawnid gan yr ynadon, D gyda'r eithriad o weinyddu y gyfraith ac nid yw crach-foneddwyr y wlad yn foddlawn i weled pobl gyffredin yn cael awdurdod a fuasai yn eu dwylaw hwy yn flaenorol. Dyma yr holl asbri sydd am gael boneddigion i'r Cynghorau; a rhoddi yno yr yswain, y pendefig, yr agent, a'r meistr gwaith, sef awydd am gadw y gweithiwr i lawr. Hunan- lywodraeth i'r bobl i'w ffieiddbeth y Toriaid ymddiried yn y Werin sydd beth na fedrant arno. Yr ydyiu yn gwelcd ymgeiswyr am aelodaeth yn y Cynghoriau hyn yn gwneud eu hymddangosiad yn mhob rhan o'r wlad, nes erbyn byn y maent yn llu mawr iawn. Ar yr un pryd, nis gallwn lai na chwyno o herwydd sefyllfa pethau mewn llawer man. Dyna Dowlais boblog, llawn o aidd dros rhyddid, a lie y mae Rhyddfrydiaeth yn allu anorcbfygol, cawn ddwy adran yno heb yr un ymgeisydd yn y golwg ond dau o swyddogion y gwaith. Edrychir ar y rhai hyn, a hyny yn gvfiawn, fel cynrychiolwyr y cwmni; a theimla pob dyn diduedd y dylasai cwmni y gwaith fod yn foddlawn ar un cynrychiolydd, a gadael i'r bobl gael y lkll. Gwyddant yn dda na faidd neb ddyfod allan yn erbyn swyddog y gwaith, os bydd yn cael ei gefnogi gan y cwmni; oblegyd un gwaith sydd yn Dowlais, ac os cwymper allan a bwnw, rhaid symud o'r lie, ac nid peth bach i ddyn yw symud ei gelfi a'i deulu, a dryllio i fyny hen gysylltiadau. Nid ydym yn gwybod nemavvL am gymnwysderau y ddau swyddog hyn gallant fod y cymhwysaf o fewn y lie o ran dim a wyddom ni yn amgen yr hyn yr ydym yn achwyn arno yw na fuasai y cwmni yn ymfodd- loni ar un cynrychiolydd, ac yn gadael rhwng y bobl a dewis y llall. Nid yw pethau yn foddhaol ychwaith yn nghanolbarth tref Abeidar. Mr. James Lewis, Plasdraw, yw dewis-ddyn y Toriaid; ac yr oedd yn syn genym weled enwau rhai sydd yn ymgyfenwi yn Rhyddirydwyr ar y rhestr oedd wedi ei wahodd i sefyll. Nid ydym yn dweyd dim am fywyd preifat Mr. Lewis, y mae yn foneddwp digon caredig a chymwynasgar ond yn ei gysylltiadau cyhoeddus, Ceidwadwr rhonc ydyw, ac Eglwyswr hyd fadruddyn y cefn. Y mae pob curiad o eiddo ei waed yn ei wythienau yn eglwysyddol; pob anadl- iad a rydd ei ysgyfaint, a phob dyhead o eiddo ei ysbryd, y maent yn drwyadl eglwysyddol. Ac yr ydym yn dweyd yn ddifloesgni nad yw y gwr hwn, hoff- ddyn y clerigwyr, a chynrychiolydd Ceidwadaeth, yn addas i gynrychioli unrhyw ran o dref Ymneilldaol, Rydd- frydig Aberdar. Yr oedd yn syn genym fod un ag yr edrychir arno fel arwein- ydd y Rhyddfrydwyr yn y dyffryn yn gwrthod dyfod allan i'w wrthwynebu. Yr ydym wedi clywed y bwriedir gwa- bodd Mr. William James, Bethania, i ymladd brwydr rhyddid yn yr adran hon, Dyn iawn yw Mr. James dyn a pben rhwng ei ysgwyddau, a'r pen hwnw yn llawn ymenydd, ac nid yn gnap i ddal het arno. Byddai cael un o'r fath i gynrychioli Aberdar yn gosod anrhydedd ar y dref, ac yn ychwaneg- iad at nerth y Cynghor oblegyd y mae yn un sydd yn meddu llygad clir, barn addfed, penderfyniad didroi-yn-ol, a chyda hyny calon fawr, agored, hael- ionus. Hyderwn y gwahoddir ef i sefyll, ac y bydd iddo yntau i sefyli, ae y bydd iddo yntau ddwyn bam allan i fuddi^goliaeth. Gwelwn fod rhai Rhyddfrydwyr yn nghymydogaeth Pontypwl yn ceisio darbwyllo eu cyfeillion i beidio ymladd y frwydr hon ar linellau politicaidd. Rhaid fod y cyfryw yn ddiniwed rhy- feddol, onide ni chymerent eu twyllo gan drufh y Ceidwadwyr. Pwy bynag sydd yn credu mai amcan y Toriaid wrth ddwyn allan y bsSrwnig, yr yawain, a'r goruchwyliwr fel ymgeiswyr, y rhai mewn naw o bob deg o amgylch- iadau ydynt yn Eglwyswyr penboeth, ydyw eael y dyn goren i'r Cynghor, yn annibynol ar bob sect a phlaid a chredo, ni chredwn ni mo hyny. Yr ydyin yn rhy gyfarwydd o lawer a thriciau y gywaid. Nid hawdd yw dal hen aderyn ag us." A da genym fod pobl Pontypwl ycu gwrthod cymeryd eu twyllo, er cymaint y dylanwad sydd yn cael ei ddwyn i wasgu arnynt. Gofidus rbyfeddol ydyw gweled dau neu ragor c Ryddfrydwvr yn gwrth- wynebu eu gilydd, ac yn ymladd am yr un sedd. Eoffem wasgu cyngor Joseph ZD t;1 i'w frodyr ar ycyfryw; Nac jjmryson- wch a'ch gilydd ar y ffordd." Nid 91 ydym yn gwybod yn mha le y mae y bai yn nosran y Cymmer; ac nid yw chwilio hyny allan yn perthyn i'n swydd ni; ond gwelwn fod teimladau anghysurus rhyfeddol wedi cael en cyn- yrchu, ac ofwn i'r canlyniadau fod. yn ofidus yn ol Haw. Paham na elwid cyfarfod yn nghyd o'r holl etholwyr mewn man canolog, a phenderfynu yn hwnw ar y dyn iawn, ac yna ymladd yn unol drosto heb na digter na dadl. Yn y mater hwn cyfrifer pob Rhyddfrydwr yn frawd, a phob Tori yn wrthwynebwr; a pheidier a gadael i eiddigedd ddyfod i mewn o gwbl. Dymunwn anog y Rhyddfrydwyr yn mhob rhan o'r wlad i ddeffro o'u cwsg, ac i ymaflyd yn en gwaith, oblegyd y mae yr ymgyrch t,Y sydd o'n blaen yn bwysig, ac y mae iddi ganlyniadau difrifol ac arosol.

SENEDDOL A PHOLITICAIDD. GAN OHEBYDD 0 Dy Y CYFFREDIN. Cymerwyd i fyny yr holl o'r wythnos ddiweddaf mewn hyrwyddo trwy y Ty y Land Purchase Bill i'r Iwerddon. Nid yw yr Ysgrif yn cynwys ond un frawddeg, a'i hamcan ydyw darparu pnm' miliwn o arian er cynorthwyo tenantiaid yn yr Iwerddon i brynu eu ffermydd bddiwrth eu perchenog- ion presenol Yn 1885, pasiwyd Ysgrif, yr hon a adnabyddir wrth yr enw Gweithred Arglwydd Ashbourne, yn rhoddi gallu i ddirprwywyr y Ddyled GenedlaethoI i roddi pum' miliwn o arian Prydain i'r tenantiaid yno i brynu eu tiroedd oddiar y tirfeddlan- wyr, a dyben yr ysgrif fu o flaen y Ty yr wythnos ddiweddaf oedd gofyn am yr un swm i'r un pwrpas. Gelwir ef yn Ysgrif Tirbryniadol, ond gwell enw fyddai Ysgrif Cynorthwyol Tirfeddianwyr, gan mai amcan gwirioneddol diamheuol yr Ysgrif ydyw, cynorthwyo y tirfeddianwyr i gael gwared o'u hetifeddiaethau ar draul trethdalwyr Prydeinig. Daeth y Llywodraeth bre- senol a'r ysgrif i mewn mewn ufydd-doa i gais eu cefnogwyr Gwyddelig-y tirfeddian- wyr. Un o'r gwrthwynebiadau cryfaf a. ddygwyd yn mlaen yn erbyn cynllun Home Rule Mr. Gladstode yn etholiad 1886 oedd, ei gynygiad i gynorthwyo tirfeddian- wyr Gwyddelig ar draul trethdalwyr y wlad hon. Y rhai a wnaethant fwyaf o gyfalaf o'r gwrthwynebiad oedd yr Undebwyr, ac o Mr. Chamberlain i lawr, aethant ar draws y wlad i gondemnio yr amcan; ond yn awr yr ydym yn eu cael fel un gwr yn cynorth- wyo y Llywodraeth, y naill noson ar ol y llall, i wneud yn gymwys yr un peth ag y condemnient Mr. Gladstone am gynyg ei wneud rhyw ddwy neu dair blynedd yn ol. Gall fod manylion cynllun y Llywodraeth yn gwahaniaethu oddiwrth yr un yn 1886, ond y mae yr egwyddor yr un. Y mae i'w obeithio y bydd i'r etholwyr gofio am, anghysonderau anfoddhaol yr Undebwyr, yn nghyda'r ffaith fod yr haelfrydedd hwn tuag at fobl nad ydynt yn ei haeddu, a'r rhai mewn gwirionedd ydynt wir achos yr holl drybini yn yr Iwerddon, yn cael ei wneud ar eu traul hwy fel trethdalwyr. Pwnc pwysig yr Iwerddon ar yr adeg bresenol ydyw ol-ddyledion rhentoedd, y rhai y mae y tenantiaid tlodion yn methu eu talu, ac o herwydd eu hanallu i dalu, yn cael eu tadu allan bendramwnwgl o'u tsti, heb le i roddi eu penau i lawr. Darfu i Mr. Gladstone, yn gweled hyn, ar gynygiad cyntaf yr Ysgrif gan y Cyfreithiwr Cyffredinol ddydd Llun (trwy fod Mr. Balfour, yr hwn oedd i'w chynyg, ar ei glaf wely mewn canlyniad i anwyd trwm) gynyg fel gwelliant fod y Ty yn ymgymeryd ag ystyried yr ol-ddyledion rhentol yn gyntaf; ond collwyd ei gynygiad ar ymraniad y Ty nos Fawrth, trwy 84. Cymerodd amryw ddygwyddiadau o ddyddordbb le yn ystod y ddadl, ac un gwall bjléhan, y gobeithir na fydd ond o fyr harhad, yn mhlith y Rhyddfrydwyr. Darfn i Mr Haldane a Syr Edward Grey-aelod ieuanc, yr hwn mewn araeth eithriadol alluog a roddodd ei resymau dros gefnogi y Llywodraeth-bløidleisio yn erbyn gwelliant Mr Gladstone, tra y darfu i ddau Aelod Cymreig, sef Mr Smith, sir Fflint, a Mr Rathbone, Caernarfon, neu yn hytrach, dau aelod dros gynrychiolaethau Cymreig, adael y Ty heb bleidleisio. Y mae ymddygiad Mri Smith a Rathbone wedi achlysaro cryn lawer o ofid i Aelodau Rhyddfrydig Cymru. Yr oedd Mr. Smith a Rathbone yn iawn wrth bleidleisio yn ol eu crdwybodau, nen yn hytrach wrth b,1jo ptt"(roisio o gwbl, ond y mae yn amheus iawn a fydd i'w hym- ddygiadau gael -u cymerarlwyo gan y rhai a gynrychiolant. Padodd yr ail driurlleniad nos Iau. Y mae y brys y mas y Llywodraeth wedi ei arddangos i gael yr Ysgrif trwy y Ty wedi bod yn hynod wit! -ynebas. Y mae yn arferiad i roidi un dJwrnod clir o leiaf rhwng darlleniad cyntaf Ysgrif a'r ail ddarlleniad, ond yn achas Ysgrif Cynorth- wyol Meistri Tirol' hwn, cynygiwyd yr ail ddarlleniad o fewn deuddeg awr wedi y dar- lleniad cyntaf; mewn gait, tra yr oedd yr Ysgrif wedi ei hargraffu cyn i'r Ty roddi cariatad iddi gael ei chynyg, yr hyn sydd beth an&rferol mewn hanesiaeth Seneddol. Gomeddodd Mr Ritchie roddi archiad ar fod i'r Local Governmet Act gael ei argraffu yn Gymreig, er mantais i Gymry uniaith y Dywysogaeth; ond d; nc yr ail waith o Men yr aeio 1 U .j ddydd Gwener, a phenderfynwyd tod cynrychiol- aeth i ymweled a llywydd y Local Govern- ment Board mewn cysylltiad a'r pwnc, ac 03 na fydd iddo ef ganiatau y cais, bydd iddo gael ei wthio yn mhellach fyth. Er feallai nad oes rhyw alw mawr am yr Ysgrif yn Gymraeg, eto ystyria yr aelodau Cymreig ei fod yn bwnc o egwyddor, gan fod nifer mor luosog o bobl a garant siarad a darllen Cymreig yn hytrach na Saesonig, y dylai y Ddeddf gael ei hargraffu yn yr iaith hono. Ni fyddai y gost o gyfieithu ac argraffu ond ych- ydig, tranad yw y Cymru yn cael nemawr iddi ei hun. Y mae ysbiydiaeth o annibyniaeth ac ymfodolaeth yn cryfhau yn mhlith yr aelodau- Cymreig, ac yn cael ei gan Mri. Dillwyn, Ellis, a Thomas, awn sydd yn arwyddo yn dda am ddyfodol y blaid Gym- reig yn St. Stephan. Y mae yr aelodau Cymreig yn v gorphenol, wedi bod yn rhy ddystaw ac hunanymwadol o lawer, gyda'r eftaith fod yr aelodau Ysgotaidd a Gwydd- elig yn cael a geisiant, tra yr aelodau Cym- reig yn cael careg pan y gofynant am fara, a'u bychanu gyda hyny, Y mae apwyntiad Mr. Steuart Rendel i'r safle o arweinydd y blaid Gymreig wedi ei dderbyn gyda chymeradwyaeth gyffredinol y blaid, ac os oes teimlad eiddigeddus o gwbl wedi ei achosi trwy yr apwyntiad, nid yw hwn i'w gael o gwbl yn mhlith cynrych- iolwyr Cymreig Cymru. Y mae Canghellydd y Trysorlys wedi cytuno i eithrio Scotland o fod dan dreth wrthwynebus y Van and Wheel," ac y mae, gwelliant i'w gynyg hefyd ar fod i Gymru gael ei heithrio, ond bydd i Mr. Goschen wrthwynebu hyn. Nid yw yn debyg y bydd i'r Senedd ddy- fod trwy y. gwaith y mae wedi ymgymeryd ag ef fawr cyn y Nadolig.

MARDY, RHONDDA FACH, A'R CYNGOR SIROL. Nos Lun, Tachwedd 10eg, cynallwyd cyfarfod dan nawdd y Labour and Liberal Association, yn festri yr Annibynwyr yn y lie achod, ac fel dyn adnabyddus aethum yno, a chyn dechreu ar y prif waith, awd trwy y gorchwyl o newid swyddogion, ac erbyn ein bod yn barod I ddech- reu ar y cynllun oeddem i'w gymeryd, dyma gaoc ar y drws. a phwy oedd yno ond dan gyn- rychlolydd ctFerndale yn gofyn am ein cyd- welthrediad I roddi Mr. F. L, Davis yn y Oyngor Sirol, ag wedi Iddynt ddyfod i mewn a dweyd eu neges, dyma un ar el draed, a dywed- odd nad oadd y Mardy wedi gwneud dim gyda golwg ar y cwestlwn hwn, ond on bod wedi cyfarfod i'r amcan o ymdrin a'r pwnc. Aeth y ddau berson hyn i syndod, o herwydd yr oedd. ynt wedi cael ar ddeall, meddent hwy, fod y Mardy wedi penderfynn cydweithio A hwy I sicrhaa Mr. F. L. Davis ar y Cyngor Sirol. Aeth y ddaeth gynrychiolydd allan, ac yr oedd yn y cyfarfod deimlad hynod o annymanol, ac nid heb achos ychwalth, o blegid yr oedd rhyw nifer fechan o Ferndale, y rhai sydd yn wahanol en galwedigaeth, wedi dylanwadu ar Gommittes y gwaith i uno a hwy, am fod y Mardy wedi boddloai ar yr hyn a fnasal hwy yn ei wnenthur. Telmlad bawb oedd, fod yn yr ychydig yna, sef ryw bnmp nen chwech, yr haerllngrwydd mwyaf beiddgar, nen pwy bynag sydd yn gyf- rifol am dano ond wedi cael y teimladau i dawelu tipyn, wele hwy yn dechren trin y pwnc a dyma un dyn bach, lied hunanol feddyliwyf, ya cynyg ein bod yn cydymffurfio a Ferndale, ond nid cynt nag yr eisteddodd i lawr, wele un. o swyddogion y gwaith ar ei draed, yn dweyd ei fod yn groes iddo, a chanddo eithaf rheswm am hyny, a thyna un arall ar ei draed, ag mewn araeth dda dros ben, yn cynyg Labour Candi- date, a gwnaeth hwn I mi deimlo mai dyna fyddai oreu gan fod yr hawlfraint wedi ei hestyn, y dylem, fel y dosbarth gweithiol i gymeryd gafael ynddi, ond pan roddwyd y ddan ben- derfynlad o flaen y cyfarfod, cafwyd fod 19 dros y cynygiad cyntaf, sef ano a Ferndale, a 18 dros Labour Candidate ond wedi y cyfarfod, y mae y lIe yn deall y cwestiwn, ag yr wyf fi yn credu erbyn hyn fod y mwyafrif o lawer dros gyn- rychiolydd llafar. Ni raid I weithwyr ofnl dim am yr etholiad, oblegid y sir sydd yn y costan ond gobeithio na fydd yma ddim i'r cyfelriad yna, ond y bydd I wyr Ferndale wneud com- pensation I am eu hymddygfad bongIeraldd. Dy- wed rhai fod Mr F. L. Davis yn dod I'r maes yn rhy benrhydd, yn unpolitical candidate.' Nid oes ganddynt yr jrmddirledaeth leiaf ynddo. Oewch ragor y1;ro nesaf.-UN A VOTE. ♦

UN ARALL O'R CEWRI WEDI SYRTHIO. Drwg genym ddeall fod y Parch. William Prytherch, Sir Gaerfyrddin, neu fel y gelwir ef yn nhafodiaeth arfer- ol y bobl, "yr hen Brydderch," wedi myned i noswylio. Pan glywsom yr hanes, sibrydodd ein calon ynom; Dyna un arall o'r cewri wedi myned." Yr oedd yr ben Brydderch" yn bed- war-ugain a phum' mlwydd oed bu yn pregethu dros ddeugain mlynedd felly dechreuodd yn mron gyda bod Ebenezer Morris yn tewi, a bu yn pregethu am dros ugain mlynedd yr un pryd a John Elias. Onid ydyw hyn yn syn ? Felly yr oedd yn ddolen gydiol rhwng yr oes hon a'r oes o'r blaen; cysylltai y to o bregethwyr a'r to enwog a siglasant Cymru a'u hyawdledd, ac aymlidiasant y gwylmabsantau allan o'r wlad. Ie, cewri oedd ar y ddaear y dyddiau hyny, y dynion cryfion o gorff ac o feddwl, yn meddu llais cryf fel udgorn, a meddwl llawn o wybodaeth Ysgrythyrol, a gwroldeb a feiddiai ymosod ar allu y tywyllwch yn y man cryfaf arno. Cymaint a ellir dweyd am weinidogion n yr oes hon yw mawr yw myntai y rhai a'i pregethant;" y mae y pregeth- 0 ne wyr mor amled a'r locust, ac mor feinion a phibonwy, ac mor oerion lawer o honynt, heb nemawr i Saul, uwch o'i ysgwyddau na'r holl bobl yn Z3 eu mysg. I ddosbarth yr hen bobl y perthynai Prytherch; nieddai ar lawer iawn o nodweddlon yr hen bregethwyr, er nad oedd wedi aros fel llong ar draeth ac yn analluog i fyned yn mlaen gyda'r oes. Dechreuodd bregethu pan yr oedd teithio yn anterth ei ogoniant; pan yr elai John Evans., New Inn, am ddau fis o daith i'r Gogledd, gau efengylu yn mhob pentref a chwmwd, nes yr oedd y bobl yn neidio o lawenydd wrth wrando arno; a phan deuai John Elias am chwech wythnos i'r De, aphregethuyn ffenestr y capelau, a mwy o ddynion y tu allan na'r tu fewn. 0 ddyddiau ardderchog; a ddeuant hwy yn ol eto, wys ? A theithiodd Mr. Prytherch lawer. Prin yr ydym yn meddwl fod yr un capel o Gaergybi i Gaerdydd yn ei enwad na bu ef ynddo; na'r un gymydogaeth yn Nghymru lie na bu ef yn cyhoeddi Gair Duw. Yn ei flyn- yddoedd cyntaf, ei gydymaith fyddai y Parch. John Jones, Llangydeirn, Llan- edi, gwedi hyny, Yr hen Langydeirn," coffa da am dano Hoff genym oedd clywed am ei felancoli, am ei ddiniw- eidrwydd plentynaidd, am ei arswyd o ysbrydion a bwci. Ond llawer gwfell oedd ei glywed yn y pwlpud, pan y byddai ei ysbryd wedi twymo, yn cyhoeddi yr efengyl fendigedig. Bu y gwr enwog hwn yn gyfaill" i Mr. Prytherch am flynyddoedd. Teith- iasant filoedd o filldiroedd gyda eu gilydd, a llawer ystori ysmala a adrodd- ir am danynt, fel y byddai y naill yn chwareu triciau diniwed a'r llall. Gwedi hyny, bu Thomas Davies, Llan- dilo yn "gyfaill" iddo. Cymhwysder arbehig y zo gwr hwn i lanw y swydd barchus hon oedd fod ganddo gig dan gofio, gig John Evans, Llwynffortun, ydoedd a dyma yr uuig beth perthynol ZD i Mr. Evans a ddaeth i ran Mr. Thomas Davies, oedd y gig: Ond trwy rinwedd y gig, cafodd y fraint o gyd-deithio am flynyddoedd a Mr. William Prytherch, a braint arbenig ydoedd. Dywedasom fod Mr. Prytherch yn perthyn i ddosbarth yr hen bregethwyr. Fel hwythau, nid oedd yn ddysgedig, nac yn gwybod llawer am y celfau a'r I gwybddonau; nid oedd amheuaeth yn blino dim ar ei feddwl, ac ni tharawai ei droed am draws Huxley a Strauss. Ond yr eood yn Uawn o'r BeibI, ac yn wr cadarn nerthol ynddo. Gwyddai yr adnodau ar ben ei fysedd; a medraf eu danfon fel ceryg Dafydd i dalcen Goliath. Os nad oedd yn goeth, yr oedd yn wreiddiol! os nad oedd wedi ei lyfnhau yn y colegau, yr oedd wedi ei drwsio yn dda a synwyr a gwybod- aeth grefyddol. Yr oedd yn fwy na dyn plaid; hawlid'ef gan yr iioll genedl, a chwyth genym ddeall ei fod wedi cael ei roddi i orwedd o dan y dywarchen.

CWMAFON. Y CVNGOR SIROL.-Y mae yr ymdrechfa am aelodaeth ar y Cyngor Sirol wedi cyraedd pwynt pur uchel eisoes yn yr ardal hon, a llawer wedi myned dros derfynao gweddeldd- dra, ac wedi gollwng eu tymerau gwylltion yn rhydd heb unrhyw ffrwyn arnynt. Gobeithio na fydd i'r teimladau gwylltion fyned ar gynydd, ond yn hytrach y calff rheswm a chrefydd lyw- odraethu. Un aelod sydd 1 fod genym ni, a bydded i bob etholwr ystyried yn ddwys pwy ydyw yr un cymhwysaf t'n cynrychioli ? Pwy sydd yn deall ansawdd y lie yn orea, a phwy sydd mewn cydymdeimlad a mwyafrif yr ethol- wyr. YR EisTEDDFOD —Y mae yr Eisteddfod yn agosau, ac y mae y dyddordeb a delmlir ynddi yn mined ar gynydd. Y mae y ffaith fod wyth neu naw o goran yn parotoi am yr ymdrechfa yn siarad cryn dipyn. Yr ydym yn arfaethu cael gwyl neillduol y Nadolig hwn, ac os oes rhywan heb benderfynu pa le i drenllo ei wyl- iau, anogwn ef I ymweled a Chwmafon dydd Llun, Rhag. 24/ ac os na chaiff ei foddlonl, 1118 gwn ar ba beth y boddlonlr ef. Dymnnwn hysbysu y rhai sydd yn bwrladu cann, Hark the glad notes," fod y pwyllgor wedi rhoddi rhyddid i ychwanegu y rhif i'w ganu, hyd un ar bymtheg os dewisir. Dewch yn llu i'r Eistedd- fod, a gofala y pwyllgor am ddarpara ar elch cyfer. RHYS AFAN.

ABER; AR—GAIR AT BAWB. Y mae parotol mawr iawn ar gyfer y Nadolig yn cymeryd lie mewu llawer o fanau, ond Aber- dar yn gyfbedin bia'r clod am y darpariadau helaethaf a mwyaf cyfoethog a bras, yn neillduol yn yr ystyr gerddorol. Y mae genym adgofion melns am gyngerddau mwyaf bendigedig gawsom yn y Neuadd Ddlzwestol yn Aberdar gan y Cor Undebol, fel y gelwir ef, dan arwein- iad medrns y boneddwr haeddglodus, Mr. Rees Evans. Ond addewir I ni eleni wledd frasach ei danteithion nag erioed. Proffwydlr gan ral y bydd dyiifiad pjbloedd lawer i Aberdar y Nadolig nesaf, ac y bydd y Nenadd yn sicr o fod yn rhy fash i gynwys y rhai a ewyllysiant glywed Y MESSIAH yn cael ei berftormio ïe. y Messiah sydd i fod elenl. Campns, onide ? Anhawdd caal gwell yn unman. 0 ran hyny, nid oes gwell i'w gael. Hefyd, y mae bechgyn a merched y cor, o'r mwyaf hyd y Neiaf, y flwyddyn hon fel clychau arian. Gellir meddwl wrth eu clywed yn canu eu bod wedi galw yn fynych gyda'n cyfaill Tudor Williams am ei Balsam of Honey enwog, a bod hwnw wedi clirio pob pibell gerddorol yn y cyfansoddiad, a gosod pob tant yn ei le a'i swn priodol, Gwelwn hefyd oddiwrth yr hys- bysleni fod y cor wed! bod yn ddedwydd yn en dewisiarl o artistes. Y Soprano fydd Miss S. C. Morris (Llinos y Dyffryn), Maesteg Con- tralto, Miss S. Devonald, M.CW., Aberdar; Tenor, Mr. W. Thomas (Eos Wenallt); Bass, Mr. Gwilym Thomas, Porth. Arweinydd yr orchestra, yw Mr. Theo. Carrington, Bryste. Y cyfeilwyr ydynt Mr. R. Howells, Maesgwyn, a Mr. W. J. Evans, Llnndain. Arweicir yr ABERDARE CHORNL UNION eleni, fel arfer, gan ein cyd-drefwr enwog, a'r cerddor diymhodgar, Mr. Rees Evans, a theim- lwn yn sicr y rhydd y cor a'r cyfeillion uchod y boddlonrwydd mwyaf I bawb ddeuant I'w ffwrandaw. Bydd y -drysan yn agored dydd Nidolig am 6 30, I ddechrea am 7 p.m. Dydd Ntercher, Rhagfyr 26, am 2-30, i ddechreu am 3 p.m. a 6-30,1 ddecnreu am 7. Tocynau,— dydd Nadolig, blaenseddadT3s ail-seddan, 2s trydydd, Is. Dydd M ercher, Reserved, 4s blaenseddaa, 3s. ail, 2s. 3ydd, Is. Dymunwn o galon lwyddtant mawr i Mr. Rees Evans a'i gor enwog i wnead y Bymtheg- fed Gyngerdd Oratoraidd Flynyddol gynellr ganddynt yn ngwyllau y Nadolig, y fwyaf lwyddianus yn mhob ystyr o'r oil. CEFNOGYDD.