Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
Y BARDD A GOLLWYD.
News
Cite
Share
Y BARDD A GOLLWYD. Nid wyf yn meddwl fy mod yn dweyd gormod pan yn dweyd mai Ben Bowen oedd y bachgen galluocaf fagodd y Bedyddwyr yng Nghymru yn y ganrif ddiweddaf. Yr oedd gymaint uwchlaw rhai o arweinwyr ei enwad fel nad oeddynt yn ei ddeall, a chafodd ei wawdio ganddynt. Nid yw hyny o un pwys bellach. Erys y ffaith o hyd mai efe oedd un o'r dynion ieuainc mwyaf addawol safodd ym mhwlpud ei enwad erioed yn ein gwlad ni. Y bardd goreu fu ganddynt y llenor goreu hefyd pe cawsai fyw. Nis gwyddom beth a fyddai fel pregethwr, ond nid oes gwestiwn na fuasai yn arweinydd meddwl y Bedyddwyr onibai i'w oes fod mor fer. Cofier o hyd wrth ei feirniadu iddo farw yn 25am oed; ac edrycher ar ei gynyrchion yn dawel a di- ragfarn. Ymaflodd yn rhai o'r pynciau pwysicaf a dechreuodd eu trafod yn ddeheuig, os yn an- addfed weithiau. Yr oedd ynddo ddigon o ddewrder i anturio dweyd ei farn yn groyw ar faterion oedd yn gysegredig iawn i'w bobl; a gwyddai na chai ond ambell un hwnt ac yma fuasai yn medru gwel'd ei amcan, a rhoi credyd iddo am onestrwydd. Ond yr oedd rhagfarn yn dallu rhai dynion pur feddylgar ar y pryd, a methasant a gweld yr addewid fawr oedd yn y llanc, a maddeu ambell air eithafol o'i eiddo er mwyn y dyfodol gwych oedd yn cael ei argoeli. Pan yn edrych yn ol at ei vsgrifau, a phan yn cofio mor ddianghenraid fu yr holl ystorm chwerw, a meddwl mor resynus oedd fod rhai o gewri ei enwad wedi gweld yn dda Ymosod ar y Gweledydd Ieuanc, nis gallwn ond synu yn ofidus. Er hynny, gwnaeth waith mawr-rhy fawr i'w gyflawni gan undyn di-athrylith. Anturiwn awgrymu mai nid talent gref a gloyw oedd gan Ben Bowen ond mai athrylith yn unig all gyfrif am yr oil a wnaed ganddo, wrth gofio mai 25am oed ydoedd yn marw. Os mai athrylith oedd gan Keats, dyna oedd gan Ben Bowen. Nid oes gan y Saeson neb arall wedi gwneyd cymaint a Ben Bowen yn ei oed ond Keats; nac wedi gadael cystal cynyrchion ar ei ol. Pe mai Sais fuasai yntau, clodforasid mwy o lawer arno nag a wnawn ni yng Nghymru. Cyn troi at ei gyfansoddiadau Cymreig edrycher moment ar y caneuon Seisnig adawodd ar ei ol: nid ysbwrial mohonynt; nid rhigymau gweiniaid ychwaith, ond telynegion peraidd a medrus iawn. Y mae yn syndod mor feistrolgar ydoedd yn yr iaith hon pan gofir mai glowr heb lawer iawn o. addysg ydoedd. Rhoddodd Syr Lewis Morris glod diffuant i'r caniadau hyn, ac ynfydrwydd fai dweyd rhagor am danynt. Pan droir at y cyfansoddiadau Cymraeg, beth sydd yn ein taro fwyaf ? Yn bendifaddeu, ei addfedrwydd. Cofier eto ei oedran. Y mae addfedrwydd dyn 25am oed yn wahanol i addfedrwydd dyn hanner cant. Ond gofynaf pwy arall o feirdd Cymru roes gynnifer o gynyrchion o fudd i'w genedl mor ieuanc ? Y mae ambell air gwyllt, ambell ffigwr na ddeil ei wthio ymlaen, ambell odl feius, ambell ymadrodd yn cael ei dra mynychu ond pan feddyliwn i'r pryddestau meithion, a'r awdlau llafurfawr hyn gael eu troi allan o feddwl mor ieuanc, a chyn Ueied o f'eflau ynddynt, cyn lleied o ddywediadau amrwd, cyn lleied o ymadroddion ystrydebol, llac a diafael,-
Advertising
Advertising
Cite
Share
DELICIOUS COFFEE. RED WHITE I & BLUE For Breakfast & after Dinner., I
Advertising
Advertising
Cite
Share
eti 7' U IN THE J] 13 o')L BEAUTY AND SUCCESS IN LIFE. THE secrets and opportunities of success in life are within ourselves. Through want of knowledge of these facts golden opportunities have been flung away, and countless lives have been wrecked. To make life a success every individual should possess these four indispensable per- sonal qualities-sound judgment, strength of purpose, perseverance, and a prepossessing appearance. It is common knowledge that the first three can be acquired, but only within the last few years has the fact been established that facial beauty can also be attained. It is impossible to over-estimate the importance of ihis statement. What such a discovery means can be judged by a perusal of the vast and extraordinary collection ot letters in the possession of the David Macqueen Company, bearing testimony from all classes—men and women, of all ages, who through the stress of life or temporary loss of health, have had driven from their cheeks the glow of health and beauty clerks whose pale and wan faces were a detriment to their advancement in life business men who discovered that progress in commercial pursuits was retarded by facial disability maidens who had vainly looked forward to secure a partner in life, only to discover the line in the old song, My face is my fortune," was, alas too true jaded shop assistants of both sexes, whose personal appearance is ever before the gaze of the crowded establishment. How did this discovery originate ? Some years ago, David Macqueen, recognising the fact that there was no known remedy for bad complexions except by using certain poisonous mineral drugs, endeavoured to discover a harmless element. This, after an exhaustive research, he found existing in several wholesome edible vegetable substances. The di-covery was placed before the world in the form of the now famous Vegetine Pills. This specific is the only harmless and wholly beneficial antidote for all forms of skin blemishes, such as sallowness, pallor, spots, blotches, pimples, blackheads, and other disfigurements arising from impurities of the blood. One box will prove their power over the blood and complexion. The evidence as to the remarkable efficacy of the "Vegetine" Pills is too overwhelming for doubt. A few indiscriminate selections from the vast number of testimonials are here given. The originals can be seen at the office of the David Macqueen Company, any day between the hours of 10 and 6. TYSTLOLAETHAU. Miss F. Williams, Gorran, St. Austell, Cornwall, a ysgrifena Y mae yn bleser genyf eich hysbysu er pan gymerais eich pelenau fod fy ngwedd wedi gwella yn fawr, a'u bod wedi profi o les dirfawr i mi. Byddwch cystal ac anfon blychaid arall, am ba rai yr wyf yn amgau 2s. 9c." Ysgrifena Mr. E. Chard, Newport, Mon., fel y canlyn "Nid wyf eto wedi cymeryd yr oil o'r prawf-flwch a an- fonasoch i mi yr wyf eisoes wedi cael lies oddiwrthynt. Y mae fy ngwyneb yn llawer mwy clir nag o'r blaen, ac yr wyf yn bwriadu parhau i'w cymeryd." Mr. E. W. Jones, Bethesda, North Wales, a ysgrifena Yr wyf yn amgau archeb am 2s. 9C. am flychaid arall o'r Vegetine Pills.' Ar ol rhoddi prawf arnynt, yr wyf yn canfod fod fy nghroen yn gwella yn raddol, ond yn sicr." Miss N. Phillips, Abertawe, a ysgrifena Byddwch cystal ac anfon blwch arall o'r pelenau rhyfeddol i mi. Y maent wedi, ac yn gwneud lies dirfawr i mi, yn enwedig mewn helpu y treuliad." Miss M. Jones, Caerdydd, a ysgrifena fel y canlyn A fyddwch chwi mor garedig ac anfon box o'r Vegetine Pills i mi. Yr wyf yn canfod eu bod y feddyginiaeth oreu gefais tuagat fy ngwedd." Ysgrifena Mr. H. Jones, ysgolfeistr Cefais flwch o'ch pelenau yn mis Rhagfyr diweddaf, ac yr oedd rhai o'm cyfeillion yn meddwl mai newid awyr" a symudodd welwder fy ngwedd, ond yr wyf fi yn hollol gredu mai eich pelenau chwi a wnaeth y cyfnewidiad dymunol." Mr. Thos. Morris, Pontywain, Newport, a ddywed "Y mae yn dda genyf allu dwyn tystiolaeth i rinwedd eich pelenau-y maent y goreu gefais erioed. Bu'm yn dyoddef am ddwy flynedd gyda anmhurdeb y gwaed." The David Macqueen "Vegetine" Pills are privately and securely packed and forwarded post free, at the following prices, to any part of the world:— is. 1-Jd. (Small size, 30 Pills). 2s. 9d. (3 times the quantity). 4s. 6d. (6 times the quantity). Order Form. LONDON WELSHMAN. To the DAVID MACQUEEN CO., 12, Paternoster Row, London E.C. Please forward me a box of David Macqueen s Vegctine" Pills, for which I enclose the sum 0/ Name Address.
Y BARDD A GOLLWYD.
News
Cite
Share
mae yn rhyfeddod ddigymysg i ni. Gwnaeth Eben Fardd wrhydn, ,cyffejyb gyda'i awdl ar Ddinystr Jerusalem," ond pa nifer o'n beirdd ellir ddodi yn yr un dosparth ? Troer atynt yn onest, a meddylier am eu caniadau yn 25am oed,-sut rai ydynt ? Petaent hwy wedi gorffen ysgrifenu yn yr un oedran a Ben Bowen, faint o honynt fuasai yn meddu y siawns leiaf am anfarwoldeb ? Efallai fod gormod o son am y proffwyd wedi bod ynglyn a Barddoniaeth ein Gwlad yn y blynyddau hyn. Nid oes a wnelo'r bardd fwy a phroffwydo nag sydd a wnelo llawer eraill. Faint o'r proffwyd oedd yn Nafydd ap Gwilym a Cheiriog—ein beirdd goreu ? Yr ydym yn dechreu alaru ar rai sy'n ysgriblo yn dragywydd am y bardd a'r proffwyd ynddo a rhyw fursendodau cyffelyb. Caned ei galon allan fel y llinos caned i ysgafnhau ambell yspryd prudd, ac i wneyd y byd yn dlysach ac yn fwynach i lawer enaid adfydus; caned nes y bo ei gan yn lliniaru gwasgfeuon bywyd ac yn gwneyd i'r gwan anghofioei wendid, ac i'r cerddor anghofio ei delyn doredig; ie caned y bardd i wneyd dydd y llaethferch yn y maes, a'r creigiwr ar y clogwyn, a'r pregethwr yn ei fyfyrgell yn ddydd goleuach. Yna gadawed broffwydo i rhyw freuddwydiwr arall. Pan sonia unrhyw un wrthym fod y "proffwyd" yn hwn a hwn, gwyddom ar unwaith fod llai o'r bardd ynddo b ynte. A'r un modd gyda'r athronydd a'r duwin- ydd. Y mae Cylch y Gwir Fardd yn wahanol. Mae ei fyd yn decach, yn llonach, yn iachach: nid esbonio bywyd yw'r oil o'i waith, na'i brif waith ond canu bywyd. Gall y proffwyd feddu dychymyg cryf, clir a byw gall yr athronydd feddu meddwl cyhyrog a newydd; ond nid dychymyg cryf na meddwl newydd yw'r oil sydd gan y bardd. "I do but sing because I must And pipe but as the linnets sing." Dyna ei reddf, ei le a'i fyd ef, ebe Tennysorf; a chredwn eto y gwel y byd cyn hir fod mwy o'r bardd yn Tennyson nac yn Browning-beth bynag arall oedd yn meddwl aruthrol awdwr Sordello." Faint o'r proffwyd a'r athronydd ynte oedd yn Ben Bowen ? Nid ydym yn hidio faint: y peth sydd yn ein dyddori ni yw fod cymaint o'r bardd ynddo. Gadawsai y pryddestau meithion pe wedi cael byw: cefnasai ar yr awdl hefyd yn raddol, er mai hi oedd ei gariad ddiweddaf; ond glynasai wrth Ganu Telynegion. Mae rhai o'r rhai hyn yn ei lyfr yn bur daraw- iadol: a rhyw gyffyrddiad hoyw, hyfryd, yn ambell un o honynt. Yr oedd yntau wedi bod, os nad yn dal i fod, yn rhy dueddol i wasgu cymaint ag a allai o feddwl i bob pennill, heb gofio mai ysbryd telyneg yw ei pheth pwysicaf. Eto, dyna bechod neu anffawd camsyniol y bardd Cymreig yn y blynyddau hyn,—llanw pob llinell ac englyn a phennill a meddyliau. Mae ambell englyn buddugol yn yr Eisteddfod Genedlaethol wedi mynd fel siop wen yn llawn o bob mathau o bethau,—a'r un yw y duedd gyda thelynegion. Nid fel hyn y gwneid a phennillion telyn yr hen Gymry, y pethau mwyaf llednais a melusber a feddwn mewn byr eiriau. Gynt-yn nyddiau Dafydd Ddu Eryri ac eraill-nid oedd yr un meddwl o gwbl i'w gael mewn rhes o bennillion dim ond odlau a chleciadau ac ansoddeiriau aneirif; ond aeth y bardd diweddar i'r eithafbwynt arall; mae celf gain, saerniaeth fedrus, tinc ber ac ysbryd cyfrin y wir delyneg yn cael gormod o'u hesgeuluso ganddo, a meddyliau yn unig yn cael He. Yr oedd Ben Bowen yn dioddef oddiwrth y duedd hon. Ond yn raddol, yr oedd digon o allu ac o graffter yn Ben Bowen i ysgoi hyn, a daethai i weld yn well, a gwneyd yn berffeithiach. Y telynegydd goreu yng Nghymru ar hyn o bryd yw Eifion Wyn bydd rhai o'i ganiadau bychain ef byw yn hir. Nid oes desgrifio arnynt, ond y mae'r peth byw, cyfrin ynddynt: mae hwn hefyd gan Ben Bowen-y bardd a gollwyd. R. G.