Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Barn y Bobl.
Barn y Bobl. Ynglyn a Mesur Addysg Esgob Llanelwy, neu'n hytrach ei welliantau i'r Ddeddf Add- ysg bresenol, dyma fel y traetha Y Faner:- 44 Gwyr ein darllenwyr, yn ogystal a'r Esgob Edwards ei hun, nad yw ei gynllun o iawer yn ddigon i ddwyn yr anhawsder add) sgol i benderfyniad. Y mae gormod lawer o sawr yr offeiriadaeth arno. Ond yr ydym, ar yr un pryd, yn eitbaf parod i addef ei fod yn gogwyddo tua'r iawn gyfeiriad. Mae gwyneb y mesur wedi troi yn y ffordd y dylai. Ond, rhaid i'r prelad ddeall mai nid ar ddarpar- iadau ei fesur ef, fel y mae yn awr, y bodd- lonwn. Y mae ynddo ddiffygion a brychau trymion. Ei brif werth ydyw, y gydnabydd- iaeth ddistaw a geir ynddo nad yw'r Ddeddf Addysg fel y mae yn berffaith nac, hyd yn oed, yn foddhaol; a bed yr esgob, fel dyn ymarferol, yn addef fed ) n rhaid gwneyd rhyw gyfnewidiadau, hyny yw, os nad ydyw Deddf 1902 i fod yn llythyren farw, yn enwedig yn Nghymru." Dyma farn LZais Llafur am glaiarwch y Rhyddfrydwyr yn eu gwrthwynebiad i'r Mesur Trwyddedol: Gwnaeth nifer o ael- odau yr Wrthblaid eu rhan gycla medr a ffyddlondeb mawr, ond nid yr oil. Rhaid i mi gyfaddef,' meddai Massingham-un o brif ohebwyr y Senedd-' na cdarfu i ael- odau yr Wrthblaid, yn fy meddwl i, gefnogi eu harweinwyr gyda'r brwdfrydedd hwnw ddisgwyliasid oddi wrth blaid wedi ymdyng- hedui ddangos ei nerth. Cafodd Mr. Moiley gynulliad da i wrando arno, ond gwastraff- wyd hyawdledd ac yni Mr. Lloyd-George ar ychydig, a'r rhai hyny heb fed yn rhy effro a chefnogol. Dyna un o nodweddion Sen- edd ar drengu.' 44 Mae Mr. Massingham yn garedig iawn i'r Wrthblaid, wedi cymhwyso y dywediad olaf at y Senedd yn gyffredinol; ond mwy i'r pwynt yn bresenol fuasai ei gyfyngu i'r pechaduriaid gondemnir ganddo, sef y llu difraw, difater, di-argyhoeddiad, a diweled- igaeth sydd yn rhengoedd y blaid Rydd- frydol. Nid yw yn un rhyfeddod fod can- lynwyr y Llywodraeth yn teimlo y Ty yn faich; ond mae yn resyn meddwl, mewn argyfwng mor bwysig, fod yr Wrthblaid yn medru sefyll yn ddiystyr pan y mae dynion o fath Morley a Lloyd George yn rhoi myn- egiant i gri cydwybod y genedl. Dyma fel yr yrgrifena'r Parch. T. Roberts, Wyddgrug, yn y Drych, ar y sefyllfa wleid- yddol bresenol: I Mae yr Unionist Govern- ment, dan arweiniad Joseph Chamberlain ac Arthur Balfour, yn demoralisio ein politics, >n dinystrio y wlad, ac yn tynu ein anrhyd- edd ilawr yn ngolwg gwledy d tramor. Game ydyw politics, theatre ydyw y Senedd, lIe y mae actors smart yn perfformio. Mae yn an- hawdd, ond i'r mwyaf craff a byw, sylwedd- oli gymaint ydym wedi golli o'n gwleidydd- iaether pan gollasom yr arweinwyr. 'Roedd yn yr hen Doriaid, er eu Toriaeth gul, lawer o anrhydedd a chydwybodolrwydd, y mae yn rhaid addef. Ond am y bastard-Doriaeth bresenol, a elwir yn Unionism, ni fedd nac anrhydedd na chydwybod. Ni fuasai yr hen Doriaid yn cynyg cario llywodraeth y wlad yn mlaen os buasent yn gweled fod mwyafrif mawr yn y wlad yn eu herbyn, er i'w mwy- afrif yn y Senedd ddal i barhau. Ond am y bastard-Doriaeth yma, n:d ydynt yn gofalu am y wlad os medrant trwy ryw ystryw gadw eu mwyafrif yn y Senedd, a chadw'u swyddi. Anfoddlonant ar enw Cymraeg Mountain raeg-sef Aberpenar. Fe ddywedant mai y cyfieithiad priodol o'r enw Seisnig yw, Tre'r Cerdyn. Os mai cyfieithiad sydd eisieu, yr oedd yr hen frawd hwnw a awgrymai Myn- ydd yr Ynn' yn llawn mor gywir a phleidwyr Tre'r Cerdyn. Aberpenar oedd enw'r fan He saif y dref, felly glynwn wrth hwnw.
Pythefnos yn Nghymru.
Pythefnos yn Nghymru. Wele ddesgrifiad o leoedd prydfeith ereill yn Nghymru, He y gall Cymro Llundeinig dreulio p) thefncs ) n awyr bur ) r Hen Wlad III.-ABERYSTWYTH. Credwn y bydd pob Cymro twymgalon sydd yn caru ei iailb, ei wlad a'i genedl, yn hollol barod i gydolygu a ni pan y dywedwn mai y lie goreu i dieulio gwyliau'r haf ydyw rhwng bryniau anwyl "hen wlad y menyg gwynion." Ond vrth geisio penderfynu pa un yw y He goreu )no, nid yw ond naturiol disgwyl gwahanol olygiadau. I rai sydd ) n dilyn eu gorchwylion beun- yddiol y n Llundain a dinasoedd ereill, credwn fod He ar Jkn y mor yn dra dymunol i dreulio pythefnos o wyliau. Lliaws o'r cyfryw leoedd swynol sydd oddi fewn i'r Dywysogaeth yn denu canoedd lawer o ymwelwyr o bob parth yn flynyddol. O'r rhai hyn credwn nad oes yr un yn fwy canolcg, yn amlach ei rhagor- iaetbau, nac yn hy poblogaidd heddyw na'r hen dref anwyl ac adnabyddus- ABERYSTWYTH. Ar lawer o ystyriaethau, credwn na fyddem yn arfer gormodiaith pe dywedem am dani, "Ti a ragori arnynt oil." Saif Aber- ystwyth ar lan mor-gilfach Ceredigion, He y mae yr afonydd Rhetdiol ac Ystwyth yn ym- arllwys i'r mor. Y mae yn orsaf bwysig ar ffyrdd haiarn cwmnioedd y Cambrian a'r Manchester & Milford, yr hyn sy'n peri fod iddi gysylltiad urnongyrchol a'r Brifddinas, yn ogystal ag a llawer o drefydd mawrion Lloegr. Yn ddiweddar y mae y dref wedi bod yn cynyddu yn gydym, ac mae ei phob- logaeth, erbyn hyn, yn rhifo dros wyth mil. I ymwelwyr, un o'r atdyniadau mwyaf yn y dref ydyw adfeilion yr hen gastell, yr hwn fel y tybir a adeiladwyd mor foreu a theyrn- asiad Iorwerth y Cyntaf, ac a ddinystriwyd yn adeg y rhyiel caitrefol. Y mae yr ad- feilion henafol ) n sefyll ar fryn uchel yn wynebu y mor. Gerllaw saif adeilad hardd Coleg y Brif- ysgol i Gymru. Hefyd, mewn rhan arali o'r dref, ceir promenade, pier a phafilion. Ar y tu gogleddol i'r dref saif Constitution Hill, lie y ceir rhodfeydd prydferth, a mwynheir oddiyma rai o olygfeydd mwyaf arddunol natur ar y dde a'r aswy. Yma cawn sibrwd awelon balmaidd y bryniau, a murmur dig- ofus y don, yn cyd-daraw ar ein clustiau nes enill edmygedd pob ymwelydd ystyriol. Un o'r gwelliantau pwysicaf yn y dref yn ddi- weddar ydyw y rhodfa newydd ar y traeth, ac mae rhediad y gerbydres o'r dref i Bont- y-Gwr-Drwg wedi profi yn atdyniad ychwan- egol iddi. Y mae yn y dref gyfiawnder o westdai tra chysurus—y mwyaf poblogaidd o honynt yw y Lion, Bellevue a'r Talbot. Cyrhaeddir y dref o Lundain trwy deithio o orsafoedd Euston neu Paddington; ac yn ystod misoedd yr haf. gellir pwrcasu tocyn i ddychwelyd yn mhen pythefnos am y pris rhesymol o gini, a phe cyfrifem ddwy gini arall at dreuliau yr arhosiad ystyriwn na f'ai gan yr un ymwelydd leigwyno nac edifarhau oherwydd ddarfod iddo dreulio pythefnos o W) liau yn y dref swynol hon.—GORONWY. IV.-BETHESDA. Nid oes ardal yn Nghymru, erbyn hyn, a'i henw mor hysbys a Bethesda. Er mai hel- yntion gweithfaol a'i dygodd i'r fath fri, y mae elfenau ereill a ddylasai gael lie mwy amlwg o lawer. Y mae Bethesda yn un o'r ardaloedd mwyaf dymunol ellir meddwl am dani. Bydd y dieithriaid yn rhyfeddu at y golygfeydd ardderchog a geir ynddi. Yn ychwanegol at ei phrydferthwch a'i safle iachus, ceir y fraint eleni o weled y chwar- elau newyddion yn cael eu cychwyn. Credaf mai dyma yr ardal sydd yn dod i fyny oreu a disgwyliadau y Llundeiniwr am bythefnos o 44 wyliau haf." Dyma'r ffordd i gychwyn: Eler i'r orsaf yn Llundain i II. of) n tocyn i Bangor, yna, wedi cyrhaedd y He claf, yr ydych at eicb dewis, un ai ceibyd, neu g)da'r gerbydres drachefn i Bethesda. Fe gysty daith o Lundain cddeutu punt: yn yr haf, gellir cat 1 tccyn rhatach; digon- edd o dai glan a chysuius am bris ihesymoL Os bydd awydd catl diwrnod yn nglan y mor, gell'r cael hyny yn rhwydd—Bangor, Llanfairfechan a Phenmaenmawr, pum'cein- iog i'r lie cyntaf, ac oddeutu swllt i'r ddau le olaf. Deuwch i Bethesda Ardcl agored, iach, digon a fryniau a tn)nyddcedd-Carnedd Ddafydd a Charnedd Llywelyn (a'r hwn nid yw ond 'chydig drcedfeddrn is na'r Wyddfa, Dyma le i weled yr haul yn codi yn ei lawn ogoniant. Yn mha le yn Nghymru y ceir lie mor rhamantus a 'Chwm pen Llafar ?' Y marwddwr yn dolenu ar ei waelod; yr Ellen deg, fel brenhines ar ei gorsedd, ar y naili law, Cwm moch, Cwm glas Bach, Cwm glas Mawr, Lle'ch ddu a'r Ysgolion Duon ar y Haw arall. Rhaid cael rhyw ddyn mor ddi- enaid a derwen i fethu mwynhau Anian yn y fan hon. I ddyn wedi ei lethu gan dawch a berw Llundain, byddai un olwg ar y lie hwn yn ddigon i greu awydd ynddo i waeddi, Duw mawr, pa beth a welaf draw ?" 0 ïe7 Bethesda yw'r lie goreu i bobl y Brifddinas. Gwynt y mor a gwynt y mynydd fel pe'n ymbriodi'n nghyd; Deuwch yma am byth- efnos rhoddweh heibio ddwndwr byd. GWILYM LLAFAR.
TYMOR Y GWANWYN.
TYMOR Y GWANWYN. Yn nhymor y Gwanwyn, blagura y coedydd Yn unlliw a glesni'r fiurfafen uwch ben, Pob cangen amlyga yn araf ei chynydd Dan hyfryd belydrau haul tesog y nen Mae gemau gwyrddlesni yn fychain a nwyfus- A chyfoeth o fywyd yn ysu eu bron, Baneri gwywedig yr Hydref wylofus A wenant ar risiau ieuenctyd yn lion. Yr egin eginant ar fronau y meusydd Gorchuddiant eu noethni gauafol yn llwyr, Ymdrwsiant am dymor mewn gwerddwisg ysblen- Fel dedwydd rianod ar fynwes yr hwyr [ydd, Mae cnwd y dyfodol yn welw ac iraidd Ymleda mewn hoewder cynyddawl yn glyd, A'i lesni yn tonni dan awel fwyn beraidd Mewn nwyfiant ac osgo olynawl o hyd. Mynyddoedd ymwisgant wasgodau adionol 0 laswellt ireiddiol, defnyddiol a da,- Gorlwythog yw'r dyfEryn gan lysiau bywhaol Y gemau swynhudol edmygant yr ha'; Mae'r ddaear ei bunan yn fyw o brydferthweh. Dan fantell lydanfawr blodeua yn gun, Mae Duw wedi gwisgo y cread a harddweh A'i gosod yn ddarlun o'i dlysni Ei Hun. Yn llonder y Gwanwyn, daw i ni adgofion Am swynion dihafal y Nefoedd uwch ben Lie dawnsia hoenusrwydd a bywyd yn gyson Ai lydain fythwyrddion lanerchau di-ben Oer chwaon geir yma yn difa pleserau Hawddgarwch gwanwynol y ddaear a ffy, Ond yno'n dragwyddol ar ddwyfol lanerchau Pob poen a gofidiau'n ganiadau a dry. H. LL. W.
Advertising
MR. HENRY MORGAN, SURGEON DENTIST, 10, TAVISTOCK PLACE, W.C Artificial Teeth from 5/- to 10/- Complete Sets (upper and lower) from £ & TEETH EXTRACTED UNDER GAS AND ETHER SPRAY. OLD SETS OF TEETH REMODELLED NO CHARGE FOR CONSULTATION. 4 SiaredirCymraeg os yn fwy dymunol.