The London Kelt

0 Denver i Emporia. [GAN MISS ELLINOR WILLIAMS, CASTLE ST.] Cychwynasom o Denver, Col., am wyth o'r gloch nos Wener. Aethom i'r gwely yn gynar, ond 'roedd fy nghymydog wedi clwydo o'm blaen ac wedi dechreu chwyrnu yn en- byd, ond er ei waethaf mi gysgais i o hyd chwech y boreu, pryd y galwodd y dyn chi gan ddyweyd, os am foreubryd rhaid codi. u Next stop at Dodge City meddai dim gobaith wedyn cael bwyd am oriau. Cododd Mr. Hughes a m'inau i fyned am foreubryd. Arosodd Mrs. Williams a Mrs. Hughes i ofalu am y golomen fach chwech wythnos oed oedd yn cysgu yn dawel heb aflonydd ar neb. Yr oedd gan Mr. Hughes bedair o honom i ofalu am danynt. Ofnem braidd i'r bobl feddwl mai Mormon oedd y brawd, ond fe wnaeth yn ardderchog pan ystyriom nad oes ond amser byr er pan y mae wedi cael ei ryddhau o lyffetheiriau henlancyddiaeth. ChwyrnelJai y gerbydres yn mlaen yn gyflym drwy wlad fflat, fras, gynyrchiol ryf- eddol o deg berllanau blodeuog. Meusydd diderfyn o wenith ar ehedeg, ond yr oedd hiraeth arnaf eisieu gweled penau gwynion hen fynyddoedd Colorado. Cyrhaeddais Em- poria am ddau o'r gloch prydnawn Sadwrn. Cyfarfyddwyd fi gan W. Lewis a'i chwaer, Miss M. J. Lewis. Cefais fyned i aros i gar- tref gwych a chlyd L W Lewis, Ysw., a mawr fy mraint. Ni welais erioed deulu mor hoffus a dedwyd J. Mae Mr. Lewis wedi magu ei deulu yn ofn yr Arglwydd, er ei fod yn un o'r dynion hyny sydd a chymaint o gyfrifol- deb busnes arno. Mae yn hamddenol bob boreu, vn arwain ei deulu o gwmpas yr allor deuluaidd. Pethau crefyddol yw holl ym- ddiddanion y tad a'r plant. Y mae y palas cyfoethog yn gartref yn ngwir ystyr y gair, ac nid yn nythle balchder a hunanoldeb. Mae pump o frodyr, sef v Lewisiaid, yn America-yr oil yn byw yn Emporia, yr oil yn aelodau yn yr un eglwys, yr oil yn ddyn- ion blaenliaw gyda'r achos, a'u teuluoedd lliosog yr un modd. Da oedd genyf gael y fraint o anerch Cymry Emporia. Cawsom Saboth bendigedig iawn-y tywydd yn haf- aidd, pobl y wlad wedi dod yn 11u i lawr at oedfa y boreu. Yr oedd diwygiad crefyddol newydd fod yn Emporia, a'r bobl heb oeri. Mae rhyw eneiniad esmwyth ar yr holl gyf- arfodydd-gogoniant yr Arglwydd yn ei dy. Yr oedd yr Ysgol Sul yn gref a bywiog, a chwrdd y bobl ieuainc yn lliosog, yn wlithog a gwir adeiladol. Gwasanaeth Saesneg oedd y nos-y capel yn llawn o bobl ieuainc gan mwyaf. Y gyfeillach wythnosol yn llawn bywyd degau o bobl ieuainc yn bresenol yn dyweyd eu hadnodau yr hen bobl a'r plant fel pe yn ymdoddi i'w gilydd o gwm- pas y groes, heb ddim o'r culni hwnw a welwn yn fynych yn yr hen bobl, yn lladd ysbryd y plant a'u gyru y tuallan i'r eg- lwys. Yn anffortunus yr oedd fy ail Sul yn Em- poria yn un gwlyb methais a myned i'r wlad yn y boreu am fod yr afonydd wedi gorlifo. Yn y dref cawsom Sul da a phobi yn rhagorol yn yr hwyr. Saesneg ydoedd y cwrdd. Mae dig-on o help i'w gael i wneyd y cyfarfodydd yn fywiog. Dechreuwyd y cwrdd gan W. C. Roberts, Ysw., cyfreithiwr ieuanc addawol. Mae ef yn wyr i Mr. Rob- erts, New York. Canwyd deuawd gan Miss J. Lewis a Miss H. Hughes. Y nos Saboth blaenorol canwyd gan Miss Claudia Lewis a Miss Jennie Lewis. Mae yn Emporia gor cryf, a chanu cynulleidfaol ardderchog dan arweiniad T. H. Lewis. Nid oes eisieu can- moliaeth dyn i'r parchus weinidog, J. M. Hughes, sydd yma er's blynyddoedd maith yn llafurio ei eglwys yw ei goron. Y mae gair mawr iddo gan ei bobl, a mawr lawen- ychant oherwydd ei fod yn mendio mor rhagorol. Buasai yn dda genyf weled Mr. Hughes yn bersonol; buasai yn ychwanegiad at y ple3erau ereill wyf yn ei gael. Mae swydd- ogion yr eglwys yn gofalu bob mynyd am danaf. Tra maent yn lloni ac eangu fy nghalon, ofnant y gwnant fy nghoesau yn ddiwerth nid wyf yn cael cerdded cam bron -buggy o hyd i'm cludo yn ol a blaen i bob man. Y blaenor R. Roberts wrth y ty cyn i mi godi un boreu yn fy nol i fyned i Em- poria College, i gael golwg ary myfyrwyr yn graddio. Cawsom wledd ardderchog yn yr athrofa y boreu hwnw, a gwledd ragorol wedyn yn nhy Mr. Roberts gan ei garedig briod ac yntau. Y diwrnod cyntaf yr oedd Miss Lewis a minau wedi bod yn nghartref Mr. a Mrs. Jacob Jones, yn cael rhyw wledd ryfedd o fwyd angylion a mefus. Y diwrnod cyn hyny bu'm gyda Mrs. R. H. Howells, llywyddes y Ladies' Aid Society." Aeth hi a mi o gwmpas i weled llawer o deuluoedd yr eglwys. Gelwais hefyd i weled Dr. H. E Davies, nid am fod eisieu dim o'i wasanaeth arnaf, ond am ei fod yn gefnder i'r garuaidd Mrs. Daniel Jones, Los Angeles, ac hefyd yn gefn- der i ganiedydd a phregethwr mawr Llun- dain, y Parch. Elfed Lewis, King's Cross. Y mae Dr. Davies yn wr ieuanc da a rhin- weddol. Mae i Emporia hynodion neillduol fel dinas. Mae y wlad yn wastad ac yn dir bras fel Illinois. I'm tyb i fel Kent a Surrey yn Lloegr, ond mae Emporia yn sefyll ar dipyn o godiad tir rhwng dwy afon; y Cottonwood ar un Haw a'r Neosho River ar y Hawara11. Afonydd cyffredin eu maint yw y rhai hyn, ond ar y gwlawogydd trymion hyn y maent wedi codi dros eu glanau nes cuddio y gwas- tattir; ac mewn manau tua milldir o led. Y mae colled fawr ar gnydau ac anifeiliad wedi bod. Cawsom ninau ystormydd enbyd yn Emporia. Twrf y taranau yn uwch na holl dwrw Huadain gyda'i g-tlydd. Nid oedd y mellt cynffoaog yn peidio fflichio am oriau, y e_l ond ni fu dinystr ar ddim yn y ddinas hon. Mae poblogaeth Emporia tua den'g mil. Nid oes yma un street car Mae masnach yn symud yn mlaen yn dawel a llwyddianus heb y ffwdan hwnw sydd yn nodweddu dinas- oedd ieuainc. Un peth, nid yw y saloon a'i heffeithiau yn gwallgoft pobl yma. Ni welais neb ag arwydd diod arno er pin wyf yn y lie. Am nalv o'r gloch bob nos y mae y Curfew Bell yn emu i hel plant o'r heolyld i'w gwelyau. Nid rhyfedi foi ymi vol- egau, yr ysgolion a'r darllenfeydi gw/ctiaf a welir mero un ddinas. Hen sefydliad Cymreig ardderchog yw EupDria a'r cylch- oedd.