Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
.---AT EIN DARLLENWYR.
AT EIN DARLLENWYR. Cyfeirior pob goliebiaeth Gynireig ar bynciau dyddorol, llcol, neu weithfaol, yn nghyd a'r farddoniaeth, i'r swyddfa. fel y canlyn :— IORNVERTH," Mcrlh;/)' Times Office, Merthyr. COLOFN Y BEIRDD. CURALBUS OLIVER DAVIES, r Mebyn bychan Mr. a Mrs. D. T. Davies, 43, L pper Thomas-street, district manager of the London, Edinburgh, and Glasgow Assurance Company, Limited. Giraldtts Oliver Davies On'te yw pet y ty ? Ei ddwy-rudd fach a'i wefu?, Vnt fel, debygwn i Fp (Idwed ei fam, mi w'rantaf, Er nad yw ond mis oed, Mai "dyma'r plentyn tlysaf A welodd hi erioed." Beth ddaw yr eirian febyn, 'Doeg neb yn fyw a wyr Gall agor fel glaswelltyn, A chauad cy'n yr hwyr Er hyn, yn daer rwy'n eiriol, A inron yn eithaf iach, Boed dysglaer, wyeh ddyfodol, I hoff Giraldus bach. Am dano niae ngobeithion Heb rif fel ser y new, Yn glir fel ffrydiau ffynon, A phrydferth fel y rho* 03 cant cu sylweddoli, Yn fawr fe d law rhyw ddydd Feallai'n lin ogewii Enwocaf "Cymru fydd." Cyn hyny, rhaid ei fasu, A'i siglo yn ei gryd Tra hydd ei fain yn canu, Fel Eos" iddo o hyd A'r tad a'r teulu'n uno, Mewn nwyfus, feliis gan 0 boed i engyl wylio Boh awr Giraldus lan. Morgan Town, Merthyr. ALA w TYDFIL. LLINELLAU COFFA 4m ein banwyl chwaer, Tolin Davies, Castle- etreet, yr hon a fl1 farw Mawrth 16eg, 1895. Tevrnasai bywyd pur a hoen Cyn geni dydd marwolaeth A hagr-wedd pechod gwae a phoen Anurddo y ddynoliaeth 0 ffrwyth y "pren Cyfamod" daeth Ochain ing cyfeillion adfyd, A deifiol wynt eu hanadl wnaeth Anialwch o'r eyfanfyd Hen gyflog pechod bellach yw Marwolaeth ddiamodol; A deddf ydyw i boh peth byw Dan net yr or .seel d Ddwyfol; Ond drwy farwolaeth Mab y dyn, Daeth trefn ar for o dryblith Teyvnasa bywyd, angel gwyn, A'i ras yw Dwyfol fendith. Fy anwyl frawd. wyt yn y glyn Yn cwynfan am dy Jennie Yr leau ddaeth a'i gerbyd gwyn- Aeth Ifwrdd i fro'r golenni; Oedd hi o deulu'r uchaf fraint, A hawl i'w phalas nefol, A gwisgo'i choron gyda'r saint Am oes y byd tragwyddol. ra" Ti gollai-it hoff gym hares fwyn Oedd waatad lon'd dy breswyl; Ei serch oedd afon lawn o "wyn, Gwnaeth iddi 111 yn anwyl Gorfelus yw ei hun yn awr I aro8 boreu'r codi, A chyda bloedd yr udgorn mawr Daw'n iach o'i bedd i fyny. l'ontmorlaia wisg ei harwyl ddu, Adgofion oeraidd cariad, Am golli chwaer mor anwyl fu A'i bryd ddyrchafu'i Ch^idwad Oeh'neidia eglwys Jvedd yn drwm, Dii)ald ei main sy'n wylo; Hen gartre'n chwaer a fydd yn llwm Heb Jennie i'w cysuro. Mawrth 22ain, 1895. J. D. WALTERS. ARGLWYDD ABERDAR. Koedd Arglwydd Aberdar Yn caru'n eenedl ni; Xi garwn ninai'n ol Mewn parch i'w enw cu Gwnaeth gymwynasau mawr I Gymru lawer cant; Cadd yntau fedd yn lion Ar ddydd Gwyl Dewi Sant. Ei laia a godai'n gryf Fel hyf wladgarol gawr, Dadleuau'n hachos 01 Yn Senedd Prydain Fawr Ein moes a'n haddysg oedd Fynychaf ar ei fant, Ond O mae yn ei fedd Er dydd Gwyl Dewi Sant. ) Mafl gruddiau Cymru'n llaith Gan ddagrau hiraeth pur, A phryder yn ei llais Yn wylo dan ei chur Can yn y cywair lleddf Hi rvdd a llais a thant, Wrth gladdu gwr mor dda Ar ddydd Gwyl Dewi Sant. Ar drothwy'r flwyddyn hon Distawodd awn ei droed, Un fil wyth cant naw deg a phump, Yn bedwar ugain oed Cydwyla'r genedl oil A'r weddw gyda'i phlant, Wrth roddi Bruce mewn bedd A'r ddydd Gwyl Dewi Sant. J.D.L. BEDDARGRAFF. Fr diweddar Mr. D. Jones, Glantaf Hotel, Troedyrhiw. (Buddugol). Da Ivwiawdwr ei hoff deulu ydoedd. Gweatywr cywir, gwas ter y cyhoedd Haf riniati i fywyd ro'i 'n cyfnnfaoedd, A'i aur i luaws o'n cysegrleoedd Hynaws wr David Jones oedd,-ai law wen, Yn dwr mewn angen,—dirymai'n hingoedd. Merthyr. GWTPDONFRTN.
BKO MORGANWG YN 1868.
BKO MORGANWG YN 1868. GAX "ANMtOxicra." III. FY NGHINIAW CYNTAF. Ie, yn ngweaty yr Angel," yn Nghaerdydd, y cefais fy nghiniaw cyntaf yn Mro Morganwg. Ciniaw i'w gofio oedd y giniaw hwnw. Yr oedd yn wahanol iawn i'r ciniaw »n oeddwn i w<>Hi arfer eu cael yn ardaloedd gwl. dig" Gwynedd oedd yn fwy tebyg i giniaw yn un o halasHU rli u ottrchenogion llongau Caerdydd, neu feistriaid cyfoethog glofeydd di- hysbydd Cwm Rhonu.h, nap i giniaw "ridera out." Yr oedd y bwrdd Wt'! i ei osod yn ardderchog gan Mary, yn cael ei chyn ,rthwyo gan Charles y pen waiter. Yr oedd yr olwg ar y lleatri arian a'r gwydrau yn ddigon i ddallu Ilygaid hogyn difarf ar ei siwrne gyntaf i wlad yr Hwntws. Nid oedd wedi arter ond- g-yda Ilestri pridd, piwter, ac alean. Pedwar-ar-ddeg oedd y:i myn'd i eiatedd i fwyta, ac yr oedd y podwar-ar-ddeg hyny mor newynog a phe buasent wedi ymprydio dridiau—ond ni fydd commercial travellers yn arfer ymprydio. Yr oedd golwg ddymunol ar y bwrdd, ond nid oedd syllu ar y llestri yn tori y wane. Toe dyma'r drws yn agor, a dyma Charles i mewn yn cario "hanburt" arianaidd, ac arno ddiagyl fawr o'r un defnydd. Dilyna Mary ef gyda'r platiau. Aeth Charles at foneddwr a golwg batriarchaidd arno oedd yn eistedd mewn cadair es- mwyth wrth y tan, a dywedodd yn uchel Mae'r ciniaw ar y bwrdd, ayr." Ar hyn, cododd pawb oedd yn bwriadu ciniawa ar en traed, ac aethant at y bwrdd. Arnneidiodd Charles ar y Gogleddwr ieuanc i gymeryd yr is-gadair, a dyna'r unig un oedd ynwag. Apeliais at y gwr patriarchaidd oedd wedi cymeryd ei le fel cadeirydd am iddo benodi rhyw frawd i gy- meryd fy He, gan fy mod yn teiml<^n rhy ieuanc a dibrofiad i gymeryd yr ia-gadair mewn cwmni mor urddasol. Gofynodd y cadeirydd i'r hwn oedd yn eistedd ar law cijwith yr i^-gadair i gymeryd fy lie, a chymerais inau yn dra diolcngar ei gadair yntau. Er mwyn i'r angyfarwydd ddeall, yr arferiad mewn Commercial Room ydyw-ac y mae yn gyfraith an- yo-grifeiiedig trwy'r Deyrnas (iyfunol iuai i'r trafael- iwr aydd wedi bod yn y gwesty hiraf y siwrne hono t sydd i fod yn gadeirydd y bwrdd ciniaw, a diagyna yr anrhydedd o eiatedd yn yr is-gadair i'r olaf a ddaeth i mewn. Pan y mae y cwmni wedi eistedd, ni chania- teir i neb godi oddiwrth y bwrdd heb ganiatad Mr. Cadeirydd. Chwaith ni cha neb a ddygwydd ddyfod i mewn ar ol i'r Cadeirydd eistedd ymnno a'r cwmni ond trwy gAniatad arhenig y gadair. Yr hyn ydyw Mr. Llefarydd yn Nhy y Cyffredin, dyna ydyw Mr. Cadeirydd yn y Commercial Room. Ond dyma'r wledd yn barod. Saif Charles mewn dillad duon a "chadach gwyn" tu ol i gadair y Cadeirydd, yr hwn a rydd ddogn o gawl ar bedwar- ar-ddeg o blatiau, y rhai a roddir o flaen y gwleddwyr gan Charles. Yna aaif Charles drachefn tu ol i'r gadair edrycha fel caplan, a gellid dysgwyl iddo ofyn bendith ar y danteithion ond yn lie hyny, dyma laia y Cadeirydd yn gofyn i'r is-gadeirydd a'r cwmni:—"Mr. Is-gadeirydd a boneddigion, pa win a gaf fi ordro i chwi?" Dyma bwnc pwysig, a chymerir tipyn o amser i'w ystyried, a gwneir hyny tra bo'r cawl yn cael ei yru o'r golwg. Sherry gymerai rhai, "hock" gymerai ereill, "claret" oedd dewisiad y trydydd. Atebodd deuddeg ofyniad y Cadeirydd. "Both gyiner ein brawd ieuanc," medd y Cadeirydd, gan edrych ar y Northyn. Atebaia inau, Dwfr, syr, os gwelwch yn dda." Wrth gwrs," meddai yntau, "yr ydych yn deall rheol y bwrdd os ydych yn dymuno ymuno a ni, bydd raid cydymffurfio a'r rheolau." Yr ydwyf yn deall hyny, syr," meddwn inan, a bydd yn bleser genyf gael yr anrhydedd o dalu am Ixjint o win, ac yn bleser hefyd genyf gael yfed dwfr." Ar hyn, gwelwn ddau nou dri o frodyr oeddynt yn ymffroatio mewn tipyn o liw eoch ar eu trwynau yn edrych ar eu gilydd yn lied lawen, ac efallai dipyn yn goeglyd, ac yn d'weyd mewn iaith heb eiriau, Ali gawn dipyn ychwaneg o win ar gorn y brawd di- niwed mi ddaw yn gallaeh pan y l>ydd o wedi lx>d ar y ffordd am flwyddyn. Rhyw 'sucking dove' ydi o heb dori ei ddanedd ar y ffordd, ac yn perthyn i'r Methodus." Wel, yn y cyhuddiad ofnadwy diweddaf yr oeddynt yn eu lie, oblegid aelod o'r Hen Gorph oeddwn, ac ydwyf eto o ran hyny, ac nid oes arnaf gywilydd d'weyd hyny. Ond am fy mod yn golo- II. men sugno," a.c heb dori fy nanedd, yr oedd yn dda iddynt nad mewn geiriau y llefarasant. Aeth v ciniaw yn mlaen yn llwyddianus. Hen fachgen joli dros ben oedd y llefarydd, brodor o'r Ynya Werdd, ac yn trafaelio droa wneuthurwyr ehwisci felly yr oedd er ei fantais i wneyd y bil ciniaw mor fa.wr ag oedd modd. Yn yr is-gadair eiateddai trafeiliwr dros ddarllenydd nodedig, a mantais iddo yntau hefyd oedd rhoddi cymaint ag a fedrai o arian yn llogell perchenog y gweaty. Rhoddaf yn y fan yma rhyw fraalun o giniaw commercial traveller saith-mlynedd-ar-hugain yn ol. Deallaf fod "wine dinners" gorfodol bron a diflanu o'r tir; os ydynt, diolch am hyny, oblegid Vuont yn foddion i yru llawer trafaeliwr ieuanc i ddinystr, i i wneyd llawer gwraig anwyl yn weddw, a chanoedd o blant bach yn amddifaid. Ond dyma ni yn eistedd wrth y bwrdd yn un o brif westai unrhyw dref yn Nghymru neu tioegr :— Mr. Cadeirydd A gaf fi y pleser o lasied o win gyda chwi, Mr. Is-gadeirydd. Mr. Is-gadeirydd: "Gyda'r pleser mwyaf, Mr. I Cadeirydd, efallai y gwna ein cyfeillion ymuno a ni." Ar hyn dyma Charles yn myn'd a'r botel oddi- amgylch, ac yn Uanw gwydr pawb; os na bydd potel eisioes o fewn cyrhaedd. Yna coda pawb ei wydriad at eu safn, trydd pawb eugwynebau at y Cadeirydd, a rhoddant "nod"; yna tro'nt at yr Is-gadeirydd, a rhoddant "nod iddo yntau ac yna nodia pawb ar Itawb welsoch chwi erioed y fatli "dir Nod yn eich bywyd. Yf pawb haner ei lasied, ac yna deil y gweddill rhyngddo a'r goleuni, a rhydd |>awb "smack" ar eu gwefusau, fel y gwehoch chwi hen wragedd yn "smacio" eu gwefusau yn marchnad y menyn, neu hen wraig yn profi caws wrth brynu haner pwys yn siop y grocer. Mr. Cadeirydd: "Glasied o win da dros ben, foneddigion, mae wedi ei botelu yn sicr er's un- mlvuedd-ar-hngain." Mr. Is-gadeirydd Campns yn wir, syr." Nod eto gan bawb ac yna llyncu y gweddill o'r gwydriad. Erbyn hyn y mae yn saith o'r gloch, ac yr oedd tafrxlan amryw o'r cwmni wedi myn'd dipyn yn dew, a'r bil yn dechreu myn'd yn lied fawr. Ond yr oedd un peth pwysivr eto ar ol; yr oedd eisiau yfed tri llwnedestyn, ac er mwyn cael glasiad i bawb yr oedd yn rhaid cael dwy botelaid arall i mewn, sef gwin coch o winwydd nodedig 1847. Archebodd y Cadeirydd y gwin coch, a dyma Charles yn dyfod a fo i mewn ar yr hanbwrt arian. Yr oedd y dd wy botel wedi eu gorehuddio a llwch a gwe' pry cop oesol, yr hyn a brofai yn ddiamheuol mai '47 port ydoedd. Cymerai Charles ofal mawr sut i symud y boteh, chafodd babi diwrnod oed erioed ddim mwy o ofal a thynerwch, yr oedd perygl cynhyrfu y gwaddod yn ngwaelod y lwtelau. Ar ol i'r tri-a'r-ddeg lanw eu gwydrau gyda'r "'47," ac i'r Northyn ieuanc lanw ei wydr yntau a'r ddiod iaehus oedd wedi ei darllaw "yn y cyinylau," chwedl J. B. Gough, yfwyd y llwnc- destyn cyntaf i'r Frenhines. Ni chododd yr un o'r brodyr; fydd trafaelwyr ddim yn codi hyd yn oed i yfed iechyd da ei Mawrhydi a phaham yr oedd yn rhaid i neb gadw cymaint o dwrw fod un o aelodati dewr Bro Morganwg wedi gwrthod gwneyd hyny yn ntrwledd Arglwydd Faer Evans yn y Brif Ddinas ? Cynvgiodd yr Is-gadeirydd yr ail lwticde^tyn, sef Ein Gwragedd a'n Cariadau." Rhaid i mi esbonio Ell eto yn y fan hon. Pe dibriod fuasai yr Is-gadeirydd, d we'd as a i uEin Cariadau a'n G wragedd." Felly yr adnabyddir y brodyr pa un a'i priod a'i dibriod ydvnt. I'r Hogau bach o Sir Fon" yr yfais i'r llwnc- destyn. Fel yr ieuengaf wrth y bwrdd, cefais inau yr anrhydedd o gynyg y trydvdd llwncdestyn, sef "Caerdydd a llwyddiant i'w Masnach." Wn i ddim a oedd gan y llwncdestyn cyntaf a gynygiais erioed yn Mro Morganwg rywbeth i'w wneyd a llwyddiant mawr y dref hono y chwarter eanrif diweddaf ai peidio. Barned y darllenydd. O'r diwedd dyma derfyn ar y ciniaw, a galwodd y Cadeirydd am y bil. Yroedd wedi rhedeg i 4p. 3s. 6c., sef 6s. 9c. y pen, a swilt yn weddill, yr hwn a ranwyd rhwng l)Ox vsgolion plant amddifaid y trafaelwyr, a'r sefydliad bendigedig arall, y "Benevolent." Cawn son am y ddau sefydliad gooroneddus hyn mewn vsgrif ddyfodol. Y mae cangen gymdeithasau y ddau sefydliad yn Ne a Gogledd Cymru yn alluoedd cryfion, ac yn haeddu pob cefno^aeth. Dyna i chwi hanes bwrdd fy nghiniaw cyntaf fel teithydd ma^nachol yn Mro Morganwg. Yn y benod nesaf awn yn mlaen ar ein taitli, mae arnom eisiau cyrhaedd Merthyr Tydfil yn ddigon buan i glywed Henry Richard yn areithio wythnos Etholiad Fawr Hydref, 1868.
Y CONFFRENS.!
Y CONFFRENS. Ha) ry.—Wyt ti, Wil Sledgwr, yn edrych yn sobr iawn heno, ag fe alien i feddwl bod hi'n bryd i ti hefyd ag mae yn bryd i ninau ddihutio am ein rights fel members o'r Conffrens hefyd. Bedi yw'r !)ythyr hyn wyt ti wedi hala i fi i fod yma am 5 o'r gloch, a fine yn o dderbyn e am haner awr wedi saith ? Pam na allet ti hala fe mewn pryd i ti gal e mewn amser i fod yma erbyn 5 ? Wil Sledgwr.—Fe hales i'r llvthyron i gyd i chi fel members yr un pryd, fel gallech chi fod yma mewn amser. Tomi.—Pwy lythyron o'n nhw ynte? Ches i ddim un o gwbl. Harri.—Chest ti ddim un, naddo fe? Ag os na chest ti ddim un maen right i ti gal gwbod. Mae llythyron wedi eal eu hala i rai o'r boys yma mown pryd, a thai crill wedi cal nhw yn rhy ddiweddar. a thithau wedi cael dy adel heb un o gwbl. Mae Wil yn gwbod bod ti yn foto yn gros iddo fe bob amser, a chwedyn oedd dim ishe i ti gal gwybod ei amcan e, ond wyt ti yn un o honom ni, a chwedyn fe gei di glwed contents y lly thyr geso i nawr just. Dyma fe:— Conffrens Chambers, Littleton. DEAR SIR, ío.u are earnestly requested to attend a special meeting of "Y Contfrpns"this (Saturday) evening at 5 p.m. sharp, when a very important question will be finally settled, and some stronger elements than pure water will be disposed of.—Yours faithfully, WIL SLEIXJWR. Tomi.—"Yours faithfully," wir! "Unfaithfully and one-sided" oet' ti yn feddwl 8pow. Feehgyn, mae pethe fel hyn yn rhy bwysig i gadel nhw yn ddisylw mae yn llawn bryd i ni edrych mewn i'n interest ein hunain, waeth mae dynion mewn awdnrdod yn edrych mewn yn ofalus iawn na cha nhw ddim cam a. dyma Wil nawr, wedi i ni godi fe i'r lan dipyn, yn dechreu defnyddio ei awdurdod yn erbyn ein interest ni, gymynt byth a gall e. W'i yn ystyried rhwbeth fel hyn yn snubofnadw i ni. Mae e yn snub personol i ni, yn snub i'n rights ni, ag yn snub i'n pocedi ni, a'r pendraw fydd fe fydd ein plant ni yn cael ei deimlo fe. Mocyn,-Mae e yn snub i'n hiaith ni hefyd bod e yn ysgrifenu Sisneg i ni. Wil.—Gadewch i fi gal gweyd-- Dan.—Na cliei ddim gweyd dim gair, ag os agon di dy hen safn heno etto fe ro'i gystal smack yn dy chops di a gest ti eiiod. Dy fundlo di mas yn gorfforol odd'ma ddylem ni neyd. Y cwrcyn diras fel ag wyt ti. Hen Simon.-Fechgyn, cymrwch bwyll dipyn bach, Peidiwch a bod mor fyrbwyll. Cofiwch fod pwyll yn well nag aur." Fe ddaw pen y tymhor, a cheweh chwi the gyfle i gofio am dano pryd hyny. Os yw Wil wedi troi mas yn groes i'ch disgwyliadau chi, nid efe yw'r cynta sy wedi troi yn fradwr, a nid efe fydd y diweddaf chwaith. Yr wyf fi wedi gweld amryw yn fy oes i yn dechreu yn rhagorol, ar unwaith yn dod i'r lan fel mushrooms (fel y dywedir) ac yn darfod fel cicaion Jonah. Noswaith y bu, ac mewn noswaith y darfu. Pan bo fi yn edrych nol dioa ysgwyddau'r hlynyddoedd i'r gorphenol rwy'n gwel'd rhyw ail olwg trwy ysbiernddrych y cof ar lawer iawn o gyfnewid- iadau rhyfedd yn y byd gwleidyddol. Ond af i ddim nol nawr yn mhellach nag y gallwch chwithau gofio hefyd. Mae y rhan luosocaf o honoch chwi yn gofio yn dda am yr amser pan oedd enw Pamell yn dechreu cael ei gvhaeddi. Cyn pen ychydig flynyddoedd roedd y genedl Wyddelig yn edrych arno fel rhyw Keren ddissrlaer yn ffurfafen Rhyddid i'w harwain i Gyfandir dedwydd Ymreolaeth, ond diflanodd yn nhywyllwch cwmwI du iawn, ac yr oedd enw Parnell wedi myn'd yn ddrewdod yn ffroenau holl genedloedd y ddaear cyn i'w gorff farw. Bu boll dfigolion Prydain Fawr yn edrych ar Joseph Chamberlain a Jesse Collings fel arwyr i'n harwain yn mlaen dros fynyddoedd moelion angenoctyd i ddyffrynoedd breision lie y caem fwynhau ein hunain i fugeilio a godro ein gwartheg blithion ond y ma-e y ddau wedi colli eu ffordd yn yr anialwch er's llawer dydd. Gwelsom Tom Ellis, gobaith Cymru yehydig flynyddau yn ol, yn niyned yn mlaen yn wrol trwy bob rhwystrau, ac edrychem arno fel arweinydd y genedl Gymreig. Ond y mae John Bull wedi ei ddal a llyffethair swyddol, ac y niae yntau wedi ei golli i feibion Gwalia. Ac wrth wel'd dynion mawr fel yna yn cyfeiliorni |x>idiwch a rhyfeddu ein bod ni y dosbarth gweithiol yn gwneyd cainsyniadau, ac os cawn ein siomi yn y rhai y'n ni yn rhoi mewn swyddi unwaith. Pan ddaw'r tymhor peidiwn a'n hail- ddewis nhw heb gal sicrwydd eu bod nhw yn myn'd i ddiwygio. A goddefweh i mi ddweyd un gair arall os yw Wil wedi gneyd cam a chi nawr, arno;h chi oedd y bai am ei ddewis ef cyn cael gwybod beth oedd ei ddaliadau ond os darfu iddo eich twyllo, efe sydd yn gyfrifol, a dylai gael ei alw i gyfrif ar unwaith. Twra.-Wei done, Hen Simon, wir dyna. uraeth dan gamp. Wy'n cydfynd i'r dim ag e, a gobeithio cewn i glwed e yn y Conffrens etto. Ond beth am y lecsiwn^, boys ? lanto.—Mae'n debyg 110rl ni yn myn'd i gal lecsiwn yn Pendarren a ni yn myn'd i rci cy"tal, os nad gwell, cot i Dan Thomas yn Pendarren a gas Tom Morgan y tro o'r blan. Ond ma na battle dight i fod yn Gellifaelosr. PhiL- Oes, battle ddychrynllyd yw hi i fod. Ond trueni fod cyment o gelwydde yn eal i gweyd ar hyd y lie. Dyna betli ofnadw hod dynion yn gweyd taw tools yn Haw rhywrai erill ar gount gwanhau y Lil >eral votes a chal Tori mewn yw'r dynon hyny fu gyda John Evans yn gofvn iddo fe i dd'od. Dan.—Af i ddim i ganvasso rhagor, ta beth. Ned. Pam bachan ? Dan. Dyma pam. Y ty cynta ethim i mewn iddo fe, dyma'r wraig yn towli llawn bwced o ddwr ar i'n nhraws i ag vn gweyd, Na cheith hwna ddim vote ma ta betli. Wedd e'n gweld y lie yn ddigon da iddo fe neyd arian yndo fe, ond dim digon da I godi plas i fyw Ylldo, ond ma fe digon da sposo iddo i motyn honour o hono to. Na chaiff wir, chaiff e ddim \ote odd ma ta beth." Shoni.—Wy ine wed thowli hi i'r lan yn bad job hefyd, waeth dyw e ddim byd ond dysgu dynon i weyd celwdd, a dynon yn rhoi huneu ar hyd y He fel rhyw watchdogs i watchan i gilydd, a threio pwmpo meddwl hwn a'r Hall mas, er mwyn cal rhw!>eth i weyd yn fach am danyn nhw. A mae yn llawn bryd tori'r caavasso a'r watchan na lawr yn llwyr. Joe.—Ma ti hala ni cotio nawr am experience ceso ni six years ago. (We ni dim byw yn plwy Merthyr pryd hyny). Wedd lecsiwn yn y ward we ni byw yndo fe, a dwy Liberal Candidate, a wedrl y dwy yn gweitho yn crand. A wedd y second man in the field a of an y first ami hi, a wedd hi yn treio cwbod y secrets hi i gyd. We ni gweithio gyda first Party (a hi ath miwn hefyd). n. Mcxiyii.—Ie, os o't ti gydag e, bid siwr. Joe.—Gad i ni myn'd mlan. Wedd friend i No. 1 Candidate yn gweyd wrthon ni hod rhyw stranger wedi bod gyda hi several times yn mofyn introduction i'r Candidate, a dim amser gyda friend i mynd gyda hi, a halws i gofyn i ni un noswaith am mynd gyda hi. A ni nabod hi at once, a wedi gweld hi yn funeral gyda mab, a chaiiman y No 2 Candidate a mynd nol i canvasso together o'r funeral. A wrth bo ni mynd lan, dyma ni gofyn os odd hi siipportonio 2. "No," medde hi, "I intend to support No. 1, but I should like to ask him a few questions first." Gofynes os taw dyna beth odd i busnes hi nosweth hyny, te private business wedd gyta, hi. A gwedws taw obythti Lecsiwn wedd hi mofyn gweld hi. "But," rnedde hi, "after I shall have an introduction to the Candidate, I don't wish to detain you from your business, a wen ni gweyd quietly bo busnes i fi clwed os taw busnes lecsiwn wedd gyda hi. A tyma ni at plas y candidate, a cnoco drws, a dyma hi dod, a tyma ni introduco hi i'r candidate yn honourable fel Mr. Judas, the Secretary of the Cut-throat League. A tyna candidate galw ni miwn, a tyma hithe mynd mlan yn bold heibo ni, a rhoi llaw i ni, a gweyd "Good night, Mr. Newman, and thank you for your kindness." 0 no," meddwn i, I am coming in as well," a mewn a ni, a ethan ni dim mas hefyd os bod hi yn mynd mas, a buodd hi dim gweth o bod na. There was no water in the pond for him to fish that night, a off a hi nol at i friends a pan gwedws hi bo ni wedi mynd gyda hi, o'n nhw rhegu Cwmbrag, Sisneg, a Irish, a galw hi pob ffwl yn byd, a gweyd bvse digon o caneuon am deni yr wythnos nesa, a fe gnethon ni can hefyd, a tyna fe — Who's the bloke is going o bvthti He's a Touter; Gyda cwdyn mawr i easglu He's a Touter: Pob rhyw secrets amser Lections, Ac yn hoh lot o questions Er mwyn cal yr informations Gyda lot o suppositions, He's a Touter, Er eu troi yn ammunitions, He's a Touter. Ye aspirants am gal honours, Watch the Touter Closely day and night with horrors, Watch the Touter; He's a jackal mewn croen dafad, And he watcheth pob symudiad, Nid yw'n segur am un tiliad Hyd nes llwydda yn ei fwriad, Watch the Touter— Gwyliwch rhaeddo ef yn wastad, Watch the Touter. Dros y Conffrens,— WIL SLEDGWR.
MERTHYR GUARDIANS. |
MERTHYR GUARDIANS. The ordinary meeting of the Merthyr Board of Guardians was held on Saturday morning, uuder the presidency of Mr. D. P. Davies, J.P. Ol'T-HF.LIKK. —The Clerk rej>orted that the follow- ing sums had been paid in out-relief during the past week :—Al>erd:ire, £ 58 6s. Id. Gelligaer, £ 28 10s. 4d. Merthyr Lower, JB69 15s. 6d Merthyr Upper. JB73 13s. Sd. non-settled, £7 12s. 6d. making a total of JS257 17s. 10d., and leaving a balance in hand of j363 17s. 3d. A cheque for JS235 was ordered to be drawn. INCREASE OF SALARY.An application was recei\ed from the collector of rates at Aberdare for an increase of salary. He based his application on the fact that notwithstanding that a part of the district had been added to the Pontypridd Union there was a great increase in the ratable value of the parish. A short discussion took place relative to the matter.—Mr. Dan Thomas objected to salaries being increased on such trivial ground-1. He was supported by Mr. Evan Lewis. Eventuall", however, Mr. R. H. Rhvs'j gave notice that the matter be referred to the Finance Committee to rejxjrt thereon.Appiications were also received from the assistant nurses for increases of salaries. They considered that the J320 paid them was not sufficient for the labour, and pointed out that the work was constantly increasing—Mr. Evan Lewis moved that the letter should lie on the table for a twelvemonth. Mr. T. Harris moved that the matter be referred to the Finance Committee. This was seconded by Mrs. Williams, Aberdare, and carried. OrrtKNT PAUPERS.—A circular letter was read from the clerk of the Helston (Cornwall) Union ask- ing the Board to sUlIport an application to Parliament to the effect that when paupers !>eeame possessed of pro]>erty the guardians should have the power to de- mand the value of six years' relief instead of one year as now allowed. In many cases, it was pointed out, paupers came into (Jossession of property unexpec- tedty. -Mr. Dan Thomas feared Merthyr would not be so lucky as other unions.—Mr. T-Monis pointed out that he remembered such a case, and gave notice that he would mo\e that day week that the petition be supported. THE COUNTY RATE.—A letter was read from the clerk of the County Council stating that the county rate had been made out and amounted to 2d. general tate and Id. special rate, payable early in June. APPOINTMENT or OVKRSKEEIS. — A circular letter from the Local Government Board was read stating that in future the overseers of Merthyr would be ap- pointed by the Urban District Council. THE VISITING COMMHTEE.—The report of the ^sit- ing committee was read, from which it transpired that they found the house clean and the food of good quality. THE MASTER'S REI>OKT. — Mr. J. l\-arcey, the master, reported that during the week he had admit- ted 21 and discharged 43. Eight had died in the house during the week. Tha total number of indoor paupers now amounted to 371, as compared with 308 during the corresponding week of last year. Mrs. Allen, of Fernleign, Aberdare, had sent a gift of 2j pounds of tobacco, one pound of snuff, together with sweets and oranges. A vote of thanks was accorded Mrs. Allen. TENDERS.—The following tenders for supplies to the workhouse and the Aberdare Schools were reported to have been accepted at a special meeting held on the previous Thursday :—Workhouse, Mi Morris and Son, oatmeal, plain tie (Irish), at 31". per sack of 2801bs.; dry bacon, Camm/iland cut, at 43s. 6d. per ewt.; Australian meat, in 61b. tins, at 4jd. per lb.; Liebig's extract of beef, at 6s. 9d. and 7s. 9d. per Ib.; granulated eoeon, 7d. per lb.; tea, Is. Id.; tea for officers, Is. 7d.; Demerara sugar, 15s. 6d. j>er cwt.; lump sugar, l^d. tb.; coffee, in berry, Is. 3d. 11).; arrowroot, 521(1. I h.; American cheese, 46s. and 48s. per cwt.; sago, 2d. lb.; tapioca, 2^d.: white pepper, 4 6Jd.; Berry's blacking, 2jd. per dozen mustard, 9d. per lb.; runaway matches, 2s. 6d. per gross; Reckitt's blue, 9d. per lb.; stoning, Is. lid. per gross Column's starch, 3Jd. lb.; black lead, Is. lO^d. per gross com- posite candles, 3s. 8d. per dozen 11 >s.; soda, os. 4jd, per cwi.; jam (for children), 2ld. per lb.; soap (1st extra), 19s. 9d. per cwt soap (patent brown), 14s.: queen's snuff, 4s. per lb.; Panter's vinegar, lOd. per erallon white split peas, 5s. 8d per bushel of 60 lbs.: Bath brick, 9d. per dozen. David Jones and Co., Dowlais, leather tie flour (Spiller's), at 20a. 3d. per sack of 280 lbs.: eggs at 6s. 3d. per 120; butter (third Cork), 8d. per lb.; Canadian or Austral an, 86s. per cwt.; fresh (approved), Is. pet lb.; cheese (single Gloucester or Cheshire), 56s. lwrewt, Aracan rice, 9s. 6d. per cwt.: salt, Is. 2d. per cwt.: ;u{>erfine Franklyn's tobacco, 4s. 6d. per lb.; potatoes, market prices. David Jones, Cwmtaff, milk, 81d. per gallon. J. Millward, side of beet and leg, cut close to rump, 5Jd. per II).: best quality mutton, 6Ad.; pork, 5Jd.: beef (outdoor supplies), 8d.; mutton, 8d. Mr. E. Stephens, drugs. John Morgan, coal (large steam, delivered), Dowlais ras las, lis. 6d. per tou bitumi- nous, through and through, 9s. 6d. John Evan-, plates, 19s. per gross; basins, 27s.; pint cup. 2s. 3d. per dozen cups and saucers, 3s. per dozen sets )f dishes, 3s. 9d.; chamber utensils, 5s. 9d.; quart jugs, 6". Thomas Thomas and Sons, large size knives and forks, marked "M.T.U. 3s. 2d. per dozen small ditto, Is. 9d.; tin cans, li, pints, without seams, Is.: ditto pints, 9d.: iron coal scuttles, lOd. each; iron buckets, 6jd.; sweeping brushes, 17s. 6d. per dozen bass brooms, 10s.; scrubbing brushes (two sizes), 5s.; ditto (bass), 4s.: banister brushes, 7s. 6d.; table spoons, 5s. per gross teas]toons Is. 5d.; ii-on, 25s.: candle- sticks, Is. per doznn chamijer ditto, 2" stoiu- hammers, 6s.; spades and shovels, 12s.; doormats, lid. each large tin dishes, 2s. 3d. per dozen small ditto, la. large tin plates (ten inches), 3d. small tin plates (nine inches), 2d. dust pans, 2s. 6d. oil brushes, 7d. large combs, 5s. small combs 2s. Weekes and Cox, horsing the anioulance at Merthyr within the okl toll gates. Is. 6d. ditto (without the old gates), 4s. Geo. Williams, 16 oz. gla^n, 3d. per foot; white lead, 20s. |>er cwt. oils, Is. lid. per gallon paints, 2jd. per lb. J. W. James; Funerals, for each shroud, j 6d. for each coffin (including putting the body in), 5s. lOd. for ditto and funeral, 7. lOd. 11. W. Southey and Sons, printing and stationery. J. E. j Davies and Company, Russian towelling, 22d. per yard window blinds, 45 inches, 5^d. per yard white calico for shrouds, 2-d. grey casings, 52d. linen 4 bed ticking, la. ljd.: counterpanes (3 sizes), 2s. lid. and 3s. 6d. each grey flannel, is. Ojd. per yard marone 'teize, lOjd. handkerchiefs (two sizes), Is. and 2s. 3d. per dozen: hats for girls, 16s. 6d. per dozen shawls, 65s. per dozen corduroy, Is. 8d. pt-r yard jean, 6jd. machine silk, 17s. 6d. per III. W. L1. Davies: Russian towelling, 3id. per yard: striped Holland, od.; check, 5 £ d.; grev c-alieo for chemises, 3od.: twill sheeting, 82d. striped flannel for petticoats, Is. white flannel, lid. eanvas for aprons, 4d. draltette (36 inches), 6d. canvass for pinafores, Hd, per yard cotton handkerchiefs, 6d. braces, 3jd. and 4^d. per pair caps for men and boys. 10s. 6d. per dozen corsets, 23s. sewing silk, 20s. |>er lb. Silesia, 3jd. per yard. John Joues and Son, Man- cheater House: Print, 3^d and 51. peryaid canvass sheeting. Is. 3d. blankets, 7s. lid., 8-. lid., and 10s. 6d. per pair rugs (two sizes), 2s. 3d. and 2s. lid. each plaid Welsh flannel for shirts, h" per yard ditto for dresses, Is. "triped ditto for shirts, Is. marone flannelette. 4d. house flannel, 4^d. stock- ings (women's), 10;d. per pair children's, 5d. calico for lining, 3i per yard canvas, 4d. thread (machine reels), 6s. 4d. per lb. silk twist, 16s 6d. wadding, Is. 6d. jter do/ u yard-. Joseph Thomas Blanketting (4 feet wide), 2s. 3d. thread, 2s. 6d. per lb. worsted. 2s. 6d. fingering yarn, 2s. 6J. needle-, 8s. lid. per gross eotton reels, Is. 10. per dozen tapes, 7s. lid. Iter gross buttons, 6s. 6d. frame tajtes, 2s. lljd. hooks and eyes, 4s. 6d. pins, 10s. stockings (men's), Is. O^d. per pair; bonnets for women, 21s. lid. per dozen turnovers, 23s. 6d.; ulsters for girls, 54s.: men's suits for infirmary, 15s. 9d. needles for machines, 6d. per dozen brass buttons, for jackets and vests, 2s. lid. and 4s. 6d. per gross. Jones and England Men's corduroy suits, 18s. lid, D. Thomas and Sons Grey blanketting, 12ft. 9in. in width, Is. 6d. per yard.—ABEKDAUE SCHOOLS. ,Julm Isaac: Flour, plain tie, 16s. persaek of 280 lbs leather tie. 18s. 6d.: oatmeal, plain tie (Irish), 24s. 6d. bread, per 411, loaf, 2id. dry Itacon (Stretford cut). 4Jd. per Ih. Cumberland cut, 4Jd. do. for officers, 7^1. 4 Australian meat, in 61b tins, 4^d. per Ih; Lei big's extract of beef, 7s. 6d. i»ei lb; eggs, 6s. 6d. jter 120: granulated cocoa, 4.^(1. per lit tea, Is. do. for omcers. 1". 6d. per lh. Demerara sugar, lid. lump, i l|d. coffee (in berry\ 1. 4d.; arrowroot, 5-ld.; butter (second Cork), 84s. p, c.vt.: third Cork, 70s.; j Canadian, 86s.: fresh i.'p|i;-ri. di, h, Id. pter lb; cheese (single Gloucester), ;u\ t"i cwt. American, I 45s. sago, 2s. per lb tapioc-i, pepper (white), j lOd. Berry's, bhi-jkiug, 2id. p T uozen mustard, i Is. 8d. per 11.; runaway rnat'-liHs, 2s. per gross; Reckitt's blue, 9d. per HJ: sumiiig, 2. per srross; Colman's star<h, 42<i. iter lb; >! >ek lead, 3d. candles, 3s. 4d. per dozen llts: eonvusitea, 3s. 6d. soda, 2s. 6d. per cwt: 0-. 6d.; soap (1st extra), 19s. 6d. paten; brown, 1't,. 3d. Aracan rice, 10s. salt, Is-. M. Pant.-rV •.iW/.i'. 7id. per gallon white split peas at 5s. 6 i. JUT 'n- -t ot 60 lbs bath brick at 9d. per dozen V. per cwt linseed, 13s. 6d. crushed do.. IT od. soft soap, 16s. 6d. Thomas Lewis Side of beef und leg cut close to rnmp, Sjd. jter lb. mutton, 7d. yxtrk, 6d. W. Whiting milk, lOd. jter gallon. Humphreys and Griffiths: Coal, large steam delivered at 13". 6d. John Evans Hair cutting lOd. per dozen. George and Jones Funerals, 18. per shroud for each coftin including putting the body in, 7s. 6d.; for do. and funeral, b, 6d. extra. J. E. Davies and Co. Blankets, 10, lid. per pair; counterpanes (threw sizes) 2s. lid. and 3s. 6d. plaid Welsh flannel, for dresses, Is. Osd. per yard grey flannel, Is. Old. marone beige, 103d. handkerchiefs (two sizes), Is. and 2- 3d. per dozen worsted, Is. lid. per lb; cotton reels, Is. 8d. per dozen frame tapes, 2. llAd. per gross hooks and eyes, 3d. pins, 9d. per dozen packets; hats for girls, 16s. 6d. per dozen; reefers for girls, 59&. corduroy, If. 8d. per yard. W. LI. Davies: Serge for dresses, 834d. per yard; Russian towelling, 2id. striped Holland, 8d. window blinds, 45 inches, 6d.; striped shirting 5d.; check shirting. 5■[d. white calico, for shrouds, 3d. grey calico for chemises, &c., 3;jd.: pillow casing, 6d.; bed ticking, Is. Z' d. twill sheet-, Is. 6Jd. rugs (two sizes), per pair, 3s. lid., 4s. lid., and 5s. lid. plaid Welsh flannel forehtrts, Is. per yard. striped Welsh flannel for petticoats, Is. white flannel, lid. marone flannelette, 4d. canvas for aprons, 4d. draltette (36 inches), 6d. i cotton handkerchiefs, 6(1. fingering yarn, 2s. per lb.; tapes, 7s. per gross buttons, 7s. 6d. house flannel, 4Jd. per yard braces (two sizes), 32d. and 41d. per pair; stockings (children's), lOd. per pair; caps for boys, 10s. 6d. per doz. serge cloth, Is. lid. per yard thread (machine reels), 6s. 6d. per lb. Joseph Thomas Blanketting (4 feet wide), 2s. 3d. per yard thread, 2s. 6d. per lb. needles, 8s. lid. per gross tiirno%-(-r-, 23s. 6d. per doz. ulsters for girls, 54s. jean, 6jd. per yard calico for lining, 3id.; canvas, 4d. needles for machine, 6d. per doz. brass buttons for vests and jackets, 2s. 9d. and 4s. 3d. Silesia, 3-^d. ly-i- yird. I). Thomas and Son: Grey blanketting (2ft. 9in.) Is. 6d. per yard. Gerrish and Gwvn Ki p butts, Is. 6d. per lb. split butts, 10kd. per tb. sole butts, lid. m-sole, 8^d. lining leather, lid. linen, lOd. per yard cordoran. Is. Bd. per yard heel tips, 4s. 3d. per gross toe, 4s. 3d.; military, 3s. 6d. brass rivets, 8d. per lb. iron ditto, 2bd. per lb. lasting tacks, 3d. iron plugs, 2d. tip nails, 3d. cress nails, 19s. per cwt. box nails, 18s. nuggets, 21s. machine thread, 9s. 6d. machine silk, 30s. machine needles, Is. per packet; eyelets, 6d. per b:)x bristles, 3s. per doz. sand paper, 4Ad. per doz. every ditto, 10d.; dextrane, 3jd. per tb. flax, 6s. pitch, 3d. resin, 2d.; heel balls, 5d. per doz.; knives, 4s. to 6s.; hammers, 12s. to 18s. pincers, 15s. to 18s. nippers, 15s. to 18s. files, Is. per inch awl hafts, 6d. to lid. per doz.
ABERDAKE SCHOOL BOAHD,
ABERDAKE SCHOOL BOAHD, Friday Mr. 1). P. Davies in the chair Present, Messrs. J. Jones, Dr. Walters, D. Morgan, D. Charles, W. Harrison, and W. James.—The Clerk read a letter from the Educational Department, pointing out that the grants obtained by the Dyffrvn School-i had been forwarded to the Llanwono Board. The Clerk reulied that the Aberdare Board had relied upon re- ceiving these monies, which amounted to J3678, and in consequence of their non-receipt the Board had been placed in some financial difficulties. Moreover, the Aberdare Board had maintained all the expen- diture of those schcols up to last Novemher, when the examination took place. Several members were of opinion that a question should be asked in the House of Commons whether the Department had power to pay to one Board monies which were legally due to another. It was ultimately decided to let the matter stand over for the new Board.—The Eltenezer Church at Cwmbach were granted the use of the schools at that place during the renovation process at their own place of worship.—A circular from the National Union of Teachers asking the Board to support a resolution raising the ages of children passing the'4th standard from 11 to 12 was adjourned. — The clerk was instructed to apply for a loan of JB675 at 3A per cent. for some new schools.
Advertising
Krrs's COCOA.— GRATEKCL ANDCOMFORTINO.—" By a thorough knowledge of the natural laws which <rovem the operations of digestion and nutrition, and by a careful application of the fine properties of well-selected COCOA, Mr. Epps has provided for our breakfast and supper a delicately flavoured beverage which may save us many heav y doctors' bills. It is by the judicious use of such articles of diet that a constitution lnny be gradually built up until strong enough to resist every tendency to disease. We may escape many a fatal shaft by keeping ourselves well fortified with pure blood and a properly nourished frame."—C>r<! Service Gazette.—Made simply with boiling water or milk. Sold only in packets, by Grocers, labe!)ed—"jAMKS Errs & Co., Ltd., Homoeopathic Chemists, Lonrio! Also makers of Epps's Cocoaine or Cocoa-Nib Extract A thin beverage of full flavour, now with many beneficially taking the place of tea. Its active principle beinpr a jjentlc nerve stimulant, supplies the needed energy without unduly exeitinu' the system. LIPTON'S TEAS ARE THE BEST AND HAVE THE LARGEST SALE IN THE WORLD. LlPTON r0uTRnLS THc Tc« market TEA MERCHANT ui'tovs ti:as LIPTON GONTRuLo THE TEA MAKKtl. THE HIGHEST and ONLY All'rARD I..N THE BI"ITISH UPTON SPECIAL APPO/A/r/^ awakd r* the bmhsh TTpTf)N Has paid in duty for liis SECTION at the AVORLD'S lipton LIPTON Upton b-v ^LIPTON LIPTON £35,865 9s. 2d. THE WORLD CAN PRODUCE LIPTON JL-«fJLJL JL This represents over one half Per 1\ 7 The LIPTON of the average weekly pay. ——————————————-—— lipton incuts for duty paid by the RICH, PURE, AND FRACRANT LIPTON entire rta Tr.-t(le on the To Her MAJES per and i\4 ^b. LIPTON whole of the Xcil imported R M Alw, packed in 5, 7, and 101b. Talent Fancy Aii ti-ht pal'ketll11 5, I, alld lulb. Patcllt hwev ¿\U-ll"ht Canister,s, and delivered. Carriage Paid, for an extra Id. Y into Great Britain. TfTTjTJT f\YT fjT f\T «wr m-r •uUrea__ LIPTON A mjlMul rii»« 0 LIPTON T Z TEA AND COFFEE PLANTER, CEYLON. ijlp THE LARGEST TEA, COFFEE, AND PROVISION DEALER IN THE WORLD. Sole Proprietor of tlic following celebrated Tea and CoOee Estates in Ceylon Dambatenue, Laymastotte, Monerakande, MahadamVtatenne, Mousakelle, Pooprassie, Hanagalla, Gigranelln. and Karaudajralla. whicli cover Thousand* of Acres of the be^t TEA and COFFEE LAND in Ceylon. Ceylon Tea and Coflec Shipping Warehouses: Maddema Mills, Cinnamon Gardens, Colombo. Ceylon Office: Upper Chatham Street, Colombo. Indian Tea Shipping Warehouses and Export Stores: Hare Strict, Strand, Calcutta. Indian Offices Dalliousie Square, C;ilciitta. Tea and Coffee Salerooms Mincing Lane, LONDON, E.C. Wholesale Tea Blending and Duty Paid Stores Bath Street and Cay ton Street, LONDON, E.C. Bonded and Export Stores: Peerless Street, LONDON, E.C. Coffee Koasfcing. Blending Stores, and Essence Manufactory: Old Street, LONDON, E,C. Wholesale and Export Provision Warehouses: Nelson Placet LONDON, E.C. Fruit Preserve Factory: Spa Road, Bermondsey, LONDON, S.E. GENERAL OFFICES: BATH STREET, LONDON, E.C. Local Branch :-4, MARKET SQUARE BUILDINGS, MERTHYR TYDFIL. BKANCHES EVERYWHERE. AGENTS THROUGHOUT THE WORLD. OVER ONE MILLION PACKETS OF LIPTONS TEA SOLD WEEKLY IN GREAT BRITAIN ALONE.