Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

[No title]

• - _^4— ( i -... zt:. ARERTAWE.…

"YR ALCANWYR."',-.,

MARWOLAETH Y PARCH. D. PRICE,…

News
Cite
Share

MARWOLAETH Y PARCH. D. PRICE, SILOA, ABERDAR. Nos Iau, Rhagfyr y 5ed, bu farw y Parch. David Price, ar fin 68 mlwydd ped. Buasai ei iechyd yn gwaethygu er ys cryn amser. Yr oedd er ys rhai blyayddau vn cael, o bryd i bryd. ymosodiadiiu enbyd oddiwrth y b, 0 ahiih a'r diffy? anadl. Ond yn awr, cyn ei farwolaet'o, ni bu yn gyfyngedig i'w dy a'i wely oisd naw neu ddag diwrnod. Yr oedd yn pregethu yn Siloa dydd Sul pytltefnos i'r di^eddaf.. Yr oedd Mr. Price wedi bod yn y wwaidog- aeth, a hyny oil yn Siloa, am fwy na 35 mlynedd, ac wedi bod yn pregethp yr efengyl rai blynyddoedd cyn hyny. Yn ystod yr holl amser y bu yn gweinid- •gaet.^u yn Aberd r, ffe a welodd yr eglwys yu Siloa yn cyd dyfu ag Aberdar. Pan dde- chreuodd efe weinidogaethu, nid oedd Aber- d r ond cydmarol fychan. Ac fel yr oedd Aberdar yn cynyddu mewn poblogaeth, gweithf^oedd, a masnach, efe a gafodd yj hyfrydwch o weled Siloa yn cadw i fyny, a hvny yn dla, trwy fod yn dderbynfa dyfod tiaid 0 ranau amaethyddol y wUd, yn neill- duol siroedd Brycheinio^. Caerfyrddin, Aber- teifi, a Phenfro; trwy fo 1 yn offeryn dychwel iad llawen edd art grefydd o'r newydd, a thrwy fod yn fagwrfa i ddynion yn addyeg ac atbrawiaeth yr Arglwydd. Yn nglyn a hyn. yr oedd Mr. Price, er ei hun yn gweithio ^'i adwylaw am flynyddan lawer, yn dra ym- roddar ac egniol gyda holl ganghenau llafur yr eglwySv Bu ei lafur ef yn'benodol hefyd gyda chyobwyniad a ffurfiad yr eglwysi yn y uwmbich acyn Abernant; aflUfuviodd lawei yn nglyp â chychwyni d yr achosion yn Abaraman, Mountain Ash, a Chwmdar. Nid dim ond pregethwr oedd efe, eithr gweithiwr da a difefl yn gyffredinol. Llafur.i iai yn ddiwyd, nos a dy dd, gyda holl ranau al sefydiiadau llafur yr eglwys. Beth bynag yrF ymaflai ei law ynddo i'w wneuthur, efe a'l gwnai &'i holl egni. Y mae y modd y cyd- nabyddid ac y gwerthfawrogid ei lafur gan yr eglwys yn Siloa ar gael a chadw yn medd- iant y teulu mewn anerchiad a gyflwynwjd iddo tua phymthegmlynedd ynoLgydaswn, b arian, tua dau cant o bunau. Yn ystod ei holl fywyd yr oedd yn ddyn ymroddgar a llafurus iawn, ac ni bu ei lafur yn ofer yn yr [Arglwydd. Cafodd weled eglwys Siloa o fod yn fechan yn dyfod yn fil; 0 fod yn wael yn dyfod yn genedl gref. Yr oedd efe. nid lyn unig yn weinidog i eglwys Siloa o i de Jchreuad, ond yn un o'r nifer fechan—tu phedwar ar ddeg o aelodau-y rhai, allan 0 [Ebenezer, a ffurfiasantyr eglwys ary cyntaf. f- Yr oedd Mr. Pfice driVy ei oes yn ddyn cyf lawn iawn yn holl gylchoedd ei lafur cartref- ol. Nid, yn ddiau, ei fod yn anadnabyddus oddicartref.—adnabyddid ef oddicartref, yr jneillduol, fel un parod i gynorthwyo eglwysi a fyddent yn cychwyn yn weiniaid ac o dan anhawsderau. Yr o^dd hyn yn naturiol iawn liddo, fel un ag oedd wedi bod ei hun yn y profiad o fod yn cychwyn gyda Siloa dan amgylchiadau cyffelyb. Ond gartref yn AHerdar yr oedd efe yn neplduol yn dd) n cj flawn. Nid dyn oedd efe i adael i alwadau oddicartref .fyned rhyngddo a chyflawniad anwl di ddyledswydd^u yn ei gylch car- tfefol, yr hwn, yn ei holl ranau, a fu yn ui mawr a helaeth am lawer o flynyddoedd. Yr oedd m njlrwydd a phwyntiolrwyd- (lpunctuality) mawr yn nodweddu Mr. Price mewn cysylltiad k boll wahan l ranan ae or- deiniadau cylch ei lafur. Nid un i'w gael ar ol ei amser oedd efe. Yr oedd efe hefyd yn ddyn llawn iawn o'r peth a elwir "aynwyr cyffredin." Ac yn nglyn S hyny, yr oedd yn un tra chyflawn o foneddigeiddrwydd natariol. Heb ymdra- fferthu rhyw lawer gyda ffurfiau moeegarwch v byd, yr oedd efe yn natariol yn ddyn llawn gweddeidd-dra a moes. Hefyd yr oedd craffder mawr ynddo i idnab d adegau, ac i adnabod dynion, yr nghyda med r mawr i ym wneud a hwynt. Yr •edd efe ar ddynion, yn ddyn enillgar iawn. Meddiacai ar radd helaeth o'r peth y sonia Solomon aoa dano, Y neb a ynillo eneidiav sydd ddoeth." Yr oedd hefyd yn ddyn tra gochelgar a sfwyliadwrus. Nid dyn byr—olwg, ac nk dyn byrbwyll oedd efe. N Id myoych y oe-id ef yn gwneud yr hyn, ar y ddameg satiuredig, 1 elwir, 44Dodi ei droed ynddi'r Nid dy oedd efe i "losgi ei fysedd" wrth 44ymyraeti a materion rhai ereill." Nid oedd efe yn ymwthgir oddieithr i "geisio lleshad y tlaweroedd fel y byddent hwy gadwedi^ Yr oedd yn ddyn syml a dirodres iawn yn ei holl ymddygiad. Yr oedd yn bell oddi wrth fod ya bomhastio mewn d m a wuelai nac mewn dim o'i ymddangosiadiiu, pa un b vu ig ai yn ei waith yn pregethu ai yn ei fywyd a'i ymarwt ddiad cyffredinol. Yr nedi yn ei holl ymwneud a dynion yn ddyn heddych 1 iawn, a diach<ts tramgwydd Yr oedd, o ran ysbryd ac o ran moes, yn gyfrywfel mai nid peth hawdd fyddai tor yr heddwch ag ef. Yr oedd efe hefyd, er heb fod wedi cael m>nteision addysg helaeth iawn pan yn ieuafic, wedi gwrteithioei hun ya dda, yn neillduol at ei waith fel pregethwr. Yr p WT. oedd yn bregethwr cryf. Yr oedd ym naturi .l, jngystalag,oymarferiai,yn wrymadroddus, yn siarad wr rhwydd. Yr oeddyn gadirn yn yr ysgrythynu. Vr oedd i fesur helaeth via fynegir (eonro-dance) byw o'r Beibl; ac yr o^id yn un hyfforddus iawn i'w dradctod a'i gymhwyso bt gydwybodiU a gwahanol w. gweddion cyfiyr au dynion. Wrth bregethu n wresog a bywiog, fel y gwnelai, yr < edd oi laiayn un o rym mawr iawn, yn wir, o rym anghyffredin; ac o don a awn cyfadda- iawn i helpu argraffu ar feddyliau ei wran- dawyr y gwirioneddau a draddodai. Co gan ysgrifenydd hyn o linellau ei glywed yn p egethu yn Abercarn ryw bymtneg, mwy neu lai, o flynyddoedd yn ol, a bod grym uchelgroch a swn perwresog ei lais yn ab peri i ddyn i deimlo ei hunan yn Heddfu ac yn cwrcydu odditano. Yr oedd llawer iawn o'r grym hwnw yn aros ganddo yn ei lais yn tnron hyd y diwedd, fel y cofia pwy bynag a'i gwrandawodd yBgoydoImisoedd diweddad ei fywyd. Efe a ddangosodd y grym hwnw yn dra rhyfeddol mor ddiwedaar a'r Llun olaf yn mis Hydref diweddaf, yn nghyfarfod isol Annibynwyr cwm Aberdar, a gynal iwyd yn Ebetezer, Heolyfelin, wrth bre- gethu ar y geiriau, "Fy enaid bendithta y Arglwydd, a chwbl sydd ynof ei enw sftnot idd ef." Wei, y mae ei lais yntau wed 4ystewi. ,.Ond, wedi marw y mae efe yn tief.ru etc. Go odir ef yn ei fedd d\dd Iau nesat. Wedi y cladder ef, llefared eto'n uwch uwch; a pbarhaed dynion am amser maith i glywed ei lais, wrth gofio am- ei eiriau, ei ymarweddiad, ei gynghorion, ei weddiau, a'i d tag au. A nerthed yr Arglwydd yr eglwy.- yn Siloa, yn nghyd â'i deulu, yn neillduol ei weddw, ar ol toriad undeb o 48 mlynedd, i dd 1 yr erg; d a'r golled o'i symudiad "oddi wrth ei waith at ei wobr."

Advertising