Gwyliedydd Newydd

DINAS MAWDDWY-BRYNCOCH. Drwg gennyf gofnodi raarwolaeth fy hen gyfaili, Mr John Pugh Jones, Boncysi. Ad- waenwn ef yn dda er pan oedd yn dra ieuanc, ac md oedd eisieu ond ei adnabod mewn trefn i'w barchu a'i hofti. Yr oedd yn ddyn goleuedig a deallus, ac o dymer siriol, hynaws, a charedig. Yr oedd o ysbryd crefyddol, a bu yn aeiod gweithgaf ac yn gÖdWf canu yn Bryncoch am dymor maith. Yr oedd yn hoft iawn o ganu gyda'r delyn, a chafodd iawer gwobr am hyn yn yr Eisteddfodau. Yr oedd ein hen gyfaill yn hynod barchus a phoblogaidd yn ei ardal enedigol. Teimlir chwithdod a cholled ar ei ol gan gylch eang o gyfeill- ion. Yr oedd ar byd ei oes yri ffyddlon iawn i foddion gras yn Bryncoch, ac yn haeliorius at yr achos. Bydd bwJch mawr ar ei ol yn Bryncoch, na fedr net), ofnwn, ei lanw. Ond diau gennym fod dydd marwolaeth wedi profi yn well na dydd genedigaethiddo of, am ei fod yn bercbØ eniiog-yr Emv da sydd yn well nag enaiut gwerthfawr." I TEGWYN.

CEFNMAWR, Oddeutu uiwedd mis Medi daeth new- ydd pruddaidd addiwrth Swyddog yn Ffrainc fo; uu o fechgyn mwyaf annwyl a selog yn eglwys Gorffwysfa, sef y brawd J. D. PriLeliard. wedi syrthio yn aberth yn y rhyfel, ac yn ddiweddarach fe siglwyd pob gobaith am newydd gwell trwy i air ddod o Swyddfa y Rhyfel yn cadarnhau hyn. Efe uedd YsgrïCcuuydd yr Ysgol SLI], a dal. lai swyddi eraill, a cllyflawnai yr 611 o konynt mewn modd distaw a liwyddiari- nus. Efe yw y trydydd brawd y mae eglwys Gorffwysfa wedi ei goiti. Nawdd y Nef fyddo ar ei fam weddw, ei chwacr, a'r brodyr hefyd. GOB.

YSTBMTtm Pfrbyniwyd y neyvydd prudd am farw- olaeth y gwr ieuanc Mr Clement Richards, mab Capt. a Mrs Richards, Fort. Yrii. ddengys iddo syrthio at y cyntaf o Fedi, a. butvyd am wythnosau heb glywed oddi- wrtho, eto rhwng ofn agobaith yu hyderu'r goreu. Ychydig fisoedd sydd er pan y gorfu iddo ymano a'r fyddin, yr hyn oedd mor groes i'w ewyllys. Cydymdennlir yn ddwfn a'r weddw ieuape a.'r baban bach 1 gollasant un oedd mor annwyl iddynt, ae hefyd a Capt. a. Mrs Richards. Y mae dau fab arall iddynf yn Ffrainc. Mos Wener, Hydref ISfed, cynhaliwyd gwasanaeth cofla yn Ystumt-uen. Daeth cynulleidfa fawr ynghyd. Siaradwyd gan y gweinidog, Mn Edward Jones, William Evans (M.C.), ac Arthur Jones, a chwareu- wyd y Dead March," ac 0 Rest in the -tv yd d 3? gan Mrs Hauibrook. Dyn ieuanc caredig, liaritidd, enciliol, oedd Mr Clement Richards, parod ei gym-, vyynas, a thawcl ei rodiad. Hottid ef gan bawb, .-a bydd yn chwith raeddwl am Ystumtuen hebddo. Boed nawdd y Nef tros ei deulu bach. ■ GQH.

TALSARNAU. Derbyniodd Mr a Mrs Rees Jones. Ty'ny- betHL 'falsarna'u, air yn eu hyebysu fod eu hanhwyl tHb John Rees Jones wedi tnarw o'i glwyfau yn Ffrainc, Bachgen rhagor- ol oedd fohn Bees, a thaenodd prudd-der dwys dros yi holJ ardal o glywed am ei farw cynnar. Bu^n ffyddlou gyda'r achos yn Soar, ac yn weithgar gyda'r Ysgol gul, a'r Cyfarfodydd Undeb Ysgolwi, a chym- eraiddyddordeb yrhhob adran o waith yr Arglwydd. Yr oedd yn fachgen llednais, bornddigaiddi I dilg#.viiai yr Egl#^i &m bethau mawr oddiwrtho. Rhoddodd ei orHennol pob sail i ddisgwyl hynny, ond fel arall y bu, ac nid oes gennym ond toixi canys credwn fod marw wedi bod yn elw tragWyddol'iddo ef, ac fel y dywedodd un hen chwaei yn ei seiat goffa beth byn i.i a sydd ymlaen yno, mae'n well ar y da nag ar y drwg yno." Diddaried Duw y teulu oil vn eu galar am fab a brawd neilltuol Ó hoffhs. I 1 CYFAILL.

I MOSTYN. Daeth y newydd trist i'r ardal hon boreu Sul, Hydref 13, fod y cyfaill ieuanc Mr Edward Jones wedi ei ladd ar faes y frwydr yn Ffrainc.' Qadawodd y wlad hon rai blynyddoedd yn ol am yr America, a thua dechreu y flwyddyn hon daeth drosodd i'r wlad yma gyda'r fyddin Americanaidd, ac wedi hynny i Ffrainc, a'r canlyniad fu iddo syrthio yn aberth i'r cledd. Y mae ein cydymdeimlad yn fawr a Mrs Edward Jones, Halendy, y riiai sydd yn hynod am en ffyddlondeb a'u haeliooi i'r aclios ymhob cysylltiad, \V. R. .T im M ?imnt  ,,m)?,.FrNr.rm  .m m .i.i.!r.i-? mi?r

ILANFAIRCAEREINION, Gorffennaf 21, bu y Parch R. Vaughan Owen yma yn traddodi tair o bregethau effeithiol. fzhaid i ni ddweyd mae swn caumol mawr fu ar ei waith yma am y tro cyntaf, Yn sicr ddigon mae dyfodol Wes- leaeth yn bur oleu mae ganddi wylwyr crylion ar y muriau, ac mac Mr Owen yn un ohonynt yn ddios. Diotcti am arnbell bregethwr, ar yr adeg galed, dywyll, fel hon, sydd yn gwneud i ddyn deimlo wrtli ei wrando nad oes ganddo gerpyn o ddim yn ei guddio o olwg Duw. « P Medi 4, cawsol11 fel Ysgol Sul gydgyfar fod i fwynhau Te reit ulw dda, wedi ei baratoi-gan ddwy athrawes, Mrs Griffiths a Miss Myfariwy Watkins, a hwynt-hwy lu'11 casglu'r arian a'r danteithion, a diolch lawer i'r ddwy am eu llafur. Cafodd pawtlci digoni, a pawb yn rhyfeddu at y bara brtib da, peth na welwyd er's blwydd- VD. Rhai weinant wrtb y byrddau oedd 1.rs Anwyi Evans a Miss Kate li urriplireys, a'r merched ieuangc yn cyaorthwyo. Bu y plant yn mwynhau eu hunain yn Cae y Mount, yn cystadlu mewn rhedeg a ncidio, a cicio'r bel droecf, ac yn ö1 pob golwg ni fuasent yn cwyno dim pe buasai bob wytli- nos. Mae gennym fel Eglwys ddyled iiiawt, i ddiolch i'r ddwy chwaltrsydd wedi cael ei gofyn i fynd i geisio cael, pob] i'r Ysgol Sul, sef Miss Humphreys a Mrs Tudor. Maent wedi llwyddo i gdet amiry- vv i ddod i'r Ysgol Sul. Dyma gam yn yr iawn gyf- eiriad. E. P.

I DINAS MAWDDWY. Llongyfarchwn yn galonog Miss Cerid- wen Williams ar ei ilwyddiant yn enill ysgoloriaeth, a £ 28 Exhibition i fyud i Brifysgol Aberystwyth. I fyny bo'r nod" Ceridwen. Llawenychwn yn fawr weled plant yr eglwys yn ilwyddo fel hyn. TEGWYN,

ABESGELE -FORTDIN OR WIG. Dydd Sadwrn, Hydref 19, cyrnerodd am- gylcbiad dyddorol iawn le yn St. Paul's, addoldy y Wesleaid, Abergele, pryd yr un wyd mewn glan briodas Mr Owen T. Wil- i liams, Noddfa, Portdinorwig, a Miss. C. Dilys Hughes, merch ieuengaf y Parch a Mrs Thomas Hughes, Epworth, Abergele, j Daeth nifer liosog i'r capel i fod yn liygad- dystion o'r seremoni ddedwydd. Gwasan- aethwyd gan y Parch Thomas Hughes, Cadelrydd y Dalaith, yn cael ei gynorth wyo gan y Parch" E. Arthur Mortis, Y gwas priodas ydoedd Mr J. E. Williams; (brawd y priodfab), tra y gwasanaetliwyd ar y briodasferch gan ei chwaer, Miss Elwy | Hughfife, M.A., o Ysgol Ganolraddol Tow- yn, Meirionydd. Yn yehwanegol at yr uchod, gwelsom yn brosennol yn y capel, Mis T. Hughes a Mr Howell Hughes, mam a brawd y briodasferch; Miss Hughes,* Rhuddlan, modryb; Airs Jones, Minafon, Gaernarfon, modryb Mr Owen Williams a Miss Williams, Noddfa, tad a chwaer y priodfab; a Miss Jones, Assheton House, nith. j Wedi y wasanaeth yn y capel ,awd i Epwortli, cartref y briodasferch, i fwynhau yr arhv.y briodasol. Darllenwyd nifer fawr o beUebrau anfsnwyd o wahanol rannau o Gyrnru a Llocgr yn dyniuno bendithion goreu y ddau fyd i'r ddeuddyn dedwydd, a darllenwyd englyn tarawiadol, gyfan. soddwyd gan gyfaill o Portdinorwig (da fydd gennym ei weled yn, y Gwyliedydd Newydd"). Wedi' hynny, ymadawodd y I par ieuanc am Lundain i 'dreulio eu mis mel, ynghanol dymuniadau goreu tyrfa o edmygwyr. Dymuuwn ninnau o eigion calon longyfarch- y ddau ar eu huniad "priodasol.. Drwy y briodas hon cysylltwyd dau deulu ardderchog, sydd yn adnabyddus iawn yn y Taleithiau Cymreig. Medd y priodfab y rhagorfraint fawr o hannu o hen gyfi Wesleaidd godidog iawn. Cym- eriad noble iawn yw ei dad, ac yr oliddei ddiwiddiif annwyi fam yu adnabyddus iawn M gwraig uwchraddoi ar lawer cyfriL Ytnd$angosodd cofiant amdani yn yr Eurgrawn rai biynyddau yn ol, wedi ei ysgrifennu gan y Parch E. Tegla Davies. I Ac am y priodfab digon yw dweyd- ei fod yn cadw i fyny dradliocliadlu crefyddol goreu ei deulu. Mae yn nieddu ar safle bwysig fel Arolygwr Cynorthwyol yn y Port Cei; ond y mae hefyd yn wasanaeth- gai iawn gyda'r Actios Mawr: efe yw organydd cin capel yn Elim, Pordinorwig. Ac am y briodasferch, gwyr pawb am ragoriaethau ei theulu hi. Ei thaid o ochr ei mham oedd y Parchedig Samuel Davies, fu yn Gadeirydd y Dalaitli. am law,er blwyddyn a'i thad yw y Parch Thomas Hughes, Cadeirydd presennol ein Talaith, ac adnabyddir hithau fel merch ieuanc lednais, ddiyrnhongar, a gwasanaethgar gyda phpb achos da. Yr oedd yr anrbeg- ion priodasol roddwyd gaa gyfeillion y nail! ochr a'r llall yn iiiosog a drudfawr, ac yn brawf amlwg o boblogrwydd Mr a, Mrs Williams. Goiidia. cyfeillion Cylch- daith Abergel;* e golli Mrs Wiiliams mor (laith. A.bf?i-gel,c gollf ?Irs IVilliatl)S M()f fuan o'n plidt; cud gwyddom y ca dder- by ni ad serchog yn 61 i blith yi hen gyfeill- ion yn Portdinorwig. G011.

ABERDAR. Amser yn 01 collasoin yn yr angau yr hen chwaer ffyddlon Mrs Phillips, High Street. At ol bod ddwy fiynedd yn annwyi yn ein plith, blin oedd gennym am vmadaw- iad Miss Phcebe Jones, B.A., athrawes yn yr-jjYsgol Sir. Y mac yn nes i dref ym Mhenybont. Cafwyd cwrdd ffarwel o ganu ac adrodd. Bl1 yn daiilen papur ar Ddafydd ap Gwilyui^ i Gymdeithas y Cymrodorion yma. Cynhaliwyd Sul Diolchgarwch am y Cynhaeaf. Yn y bore cymerwyd rhan gan Mri Wm. Jones, W.J. Nicholas, a Tom Morgan. Cafwyd pregcth yn yr hwyr gan y Parch J. Lloyd. Addurnwyd y capel a ffrwythau, &c. Nawn trannoeth gwerth- wyd liwy, a chacd'elw o tua £ 2 It)s, ar gyfer adnewyddu'r festri. 11<01 Gwasanaethwyd yn ein cyrddau blyn- yddol eleni, am yr ail waith yn ddilynol, gas yr enwog Barch J. Pugh Jones, Pont- ardawe. Cyrddau nos Sul a nos Lun yn lluosog, a cnasgliadau da. Dechrcuwyd yr odfeuon gan y Parchn J. Lloyd, Ell" Evans (A.), a Mr Tom Morgan. r Amser yn ol bu Miss Francis (Llaeth- ferdi), Yuysmeudwy, yn rhoi noson o adrodd yn ein ciipel. Y'r oedd y He dan Sang, a meinciail yn y rhodfoy* dd. Lly- wyddwyd gan Mr W. Thomas, Cyfreith- iWf. Derbyniwyd tua £::12. Bydd ynw. eto y nri's nesaf. Llungyfarchwyd Mr Aiun Jones o'r blaen ar ei hvydd mewn addys'g. Llongyfarchwn eto Miss Elizabeth Ann Jones, merch Mr a Mrs Wm. Jones (pregethwr a blaenor yn Seion), ar ei gwaith yn pasio arholiad y Bwrdd Canol Cymreig. Y mae wedi dechreu addysgu yn Ysgol Blaengwawr. lie y rhydd ran o'i hattiscr, a'r rhan arall yn dilyn ci gwersi yn yr Ysgol Sir. Nos Wener, Hydref 14, agorodd Cymro- dorion Aberdar eu tyrnoi: yn Ysgol y Cad- lys. fel arfer, am wledd o de a bara hen nodiant a dan- tithion craill. Ar ol i bawb fwyta a'u digoni, awd at y gwaith. Llywyddwyd gan y Parch H. T. Stephens, Carmel. Can- wyd Cymru Fu gan Miss Blodwen FfJ¡x. Yna aeth Ap Hefln (Gol. barddoniaeth y Darian ") t'r llwyfan a chafwyd gauddo anerchiad agoriadol tan gamp ar destun byd-eatig, sef Enwau, neu beth sydd mevorierjvv." Ap He.fin y w'r llywydd am y tyrtlor, a chyflwynwyd y gadair iddo'n ddoniol iawn gan Mr Stephens. Cymcr- wyd rhan yn.yr ymddiddan a'r diolch gan y Parchn R. J. Jones, M. A., a J. Tywi Jones, Gof. y Sarian," Mri. D. Richards, a loan Gruflydd. Os pes rhyw gymdeithas a garai gael hwyl am noson mynned glywed Enwau Ap lleiin. -O'r Dar. ian."

DOLGELLAV. Nis gallaf ddatgan fy llawenydd yn well o'r hyn a wnaed yn Ebenezer dydd-Dioich- garwch ani y Cynhaeaf na dweyd ei bod wedi gwneud yn ardderchog. Ychydig Suliau yn ol hysbysodd ein gweinidog—y Parch G, J. Owen, fod ein dyled i'r Banc ar ol yr adgyweiriad a'r Organ tua £ 180, a Chan fed y Banc yn codi ar hyn 0 bryd tua Q y cant ar yr arian, a golyga hynny tua £10 o logau bob blwyddyn, felly yr oedd ym yn myned fwy yn ol nag ymlaen, ac apeliodd Mr Owen yn daer am gydym- deimlad pawb, ac na chysgai yn dawel heb gael/^yO o gasgliad. Yr oedd pawb wedi dychryn wrth y fath swm. (Yr oedd ein hen weinidog annwyi, y Parch David Thomas, wedi peuderfvnu tynnu y ddyled hon i lawr, ond fe dorrod ei iechyd i lawr). Gweitbiodd Mr Owen yn galed, ae aeth a'r Envel6pes i bob ty. Dechreuwyd y Cyfar- fod. Diolchgarwch nos Sul, a thrwy dydd Llun. Yn vr hwyr cafwyd pregetl1 rhag- orol iawn i r amgylchiad gan Mr Owen, a dywedodd fod casgliad y prydnawn wedi dod yn well na'i ddisgwyiiadau, ac a pel. iodd yn daer am i bawb wneud eu goreu I- A yn y casgliad hwywl, ae er yndod i. bawb daeth hwnnw dros Ci6, a chanwyd y Doxology gyda hwyt arnryw weithiau. Diolch calon 1 bawb, rhaid i ni grcdu fod yr Arglwydd wedi rhoi ynghalon pawb i roi eu, goreu Aeth pawb adref yn llawen, a chysgrkid Mr Owen yn dawel y noson honno. Diolch calon 1 blant yr eglwys ac ei-aill yi) bell uddiyma am golio am danom mor had at y casgliad hwn. Duw a'i bendithio hwy. Bwnada'r Trustees adael y Gronfa yn agored am bythefnos i geisio cyrraedd y riOO, ac os bydd piant yi cglwys hon. neu rywiai eraill, awydd bwrw ei hatiing i'r drysorfa, dvostynt eu hunain neu cr cofla am rai annwyl sydd wedi mynd 01 eglwys, anfoner i'r Parch G. J. Owen, Haullryn. I CYMRO,

I MOSIYN. Cynhaliwyd Cyfarfod- Ysgol Jleci, Sabath, Hydref 20fed, sef Sul y Plant. Decbaeuwyd cyfartod y prydnawn gan y brawd Jos. E. Luke, llywydd yr Ysgol. Cafwyd adroddtad campus gan Jennie Hughes 0 ran o'r burned bemiod o Ma the w, dechreu yBiegetti ar y Mynydd. Holwyd y plant gan Mr James Hughes Am ddyf- udiad Cnst yn Waredwr," ac adroddwyd pennod o'r Egwyddoryckl" gan ddos- barth y brawd R J. Wynne. Cawsom adroddiad rhagoiol gan Percy Hughes, ac lielyd rhestr W. A. Jones Aiii, Alwad yr Efcngyl" gan Mr Win. Roberts, blaenor. Canwyd dluryw donau yn ystod y cyfarfod gan y plant o dan arweiniad y llywydd Terfynwyd gan y bravvd Wrn, Roberts. Dechreuwyd cyfarfod yr hwyr gan Mr James Hughes. Adroddwyd emyn gan Margaret Williams adroddiad cywir o'r 53 bennod o Esaiah gan Mrs Alfred Tlughes adroddiadau da gaii Dilys Wil- liams, a Percy Hughes. Holwyd pennod o Ljffr Diwinyddol Pritchard, gan Mr Esaiah Hughes, a chafwyd atebion parod gan ddosbarth Mr Wrn. Roberts. Cafwyd areithiau crytion gan Mri Isaac Jones, a Rufus Roberts, y naill ar "Ddylalrwad a gallu yr Ysgol Sul," a'r llall ar Yr Ysgol Sul yng Nghymru, a'i chenadwri i'r oes hon." Cyfarfod- rhagoiol ymhob ystyr. I W. R.

I 1 TON PENTRE. Nos Wener, Hydref -iydd, 1918, bu'r Parch D. Tecwyn Evans, B.A., yn agor nawfed tymor Cymreigyddion," Caaolbarth y Hhondda. Coynhaliwydy cyfarfod yn ■'JNebo" (M.C.), Ystrad Rhondoa, a chafwyd darlith ragorol ar Morgan Llwyd." Rhoddwyd saiort uehel i lawr a ddechteu y tymor, ac "S cedwir y safon i fyny, gallwn ddisgwyl p«thau mawr yn ystod y gacaf. Dydd Merc her, Hydref 16eg, cawsom wledd arbennig, sef piegeth a darlith gan Dr. Campbell Morgan, Llundaui. Pregeth- odd yn rymUs yn y prydnawn am 4 or gluch nr y testun Come unto Me,"—preg- eth amseroi iawn a'i llond o bethau newydd. Yn y nos cawsom ddarlith rag- olul iawn a'r "Christ of to-day, What? Whence? Whither?" Yroedd yr adeilad eang Bethesda (A.) yu orlawn, ajr tyst- iolaeth ar bob Haw oedd, mae mwy o hyu sydd eisiau y dyddiau hyn. Teimlem yn lalch fod ein brodyr yr Annibynwjr wedi gallu ilwyddo i- gaol y Dr l'n plith, a chredwn fod yr enwadau eraill, yn Gyrnry I a Saeson, o'r un fam. I CYAIRO,

I DEWI SANT, MANCHESTER. Edrychir ymlaen gan blant a phobl ieu anc at y trydydd Sul o Hydref am ei fod yn Sabothoydd wedi eineilituo gan y Cyf- undeb ar eu cyfer, ac ni buy pulpud a'r Ysgol Sul yn ol o wned ei rhan yn deil- wng o'r achlysur yn y lie hwn. Yn y bore cafwyd pregeth amseroi a buddiol gan yr .rc)lygwr --y Parch John Felix, ar y test- un, Milwr da." Yn y prydnawn, cymerwyd yr amser i gyd gan y plant a'r bobl ieuanc, ac aed trwy y rhaglen ganlynol, o dan lywvdd- iaeth Mr John Davies Adroddiad o emyn 892, gan Ddosbarth Mr D. Davies adrodd Salm cxvii gan ddosbarth Miss Louie Williams; rhangan, Medrlyliau am y Nefoedd," gan ddosbarth inli R. M. Williams unawd gan Miss IEisie Evans holwyd dosbarth Mrs Mathews yn v ddwy bennod gyntaf o'r Hyfforddydd, a chafwyd Tonau gan y plant o (fan arweiniad Miss Louie Wiiiams a chatcl anerctliad gan yr Hybarch Dad, Mr Knock Evans. Gondns- oedd gwel'd lle ei gyd flaenor, Mr Morris Owens, yn wag yn herwydd afiechyd. Aufonwyd cofion a dymuniadau goreu yr Ysgol iddo yn ei waeledd, gyda hyder y gwelir ef eto yn Juan; a gv^naed crybwyll- iad tyner o'r bechgyu sydd-yji ymiadd ein brwydrau. Yn yr hwyr, cafwyd pregeth ar "Brvnu yr Amser gan Mr J. Mostyn Williams; ac unawd, Y Lldafad GCIledig," gan Mrs Mathews. Sui da ar ei byd oedd hwn a hyderwn y gwelir ffrwyth er daioni ar yr ymdrechion. I GOH.

Y mae Cyfaffod Misol M.C. AlÍOll wedi pasio penderfyniad o blaid Cyngrhair y Cenhedloedd ac yn eibyxi ymarieriadau milwrol yn yr ysgolion. Y mae teimlad I pur gryf yn y wlad ar y mater olaf, a chryn j lawer o siarad,