Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

,.Ffetan y Gol.I

YSl AfELL Y BEIRDD

Cerdd Gwilvm Caiser.

News
Cite
Share

Cerdd Gwilvm Caiser. Ar don Die Shon Dafydd, gan ofyn can pardwn i ysbryd yr anfarwol Glan y Gors. Nodaf y ddn fel y clywais faledwr yn ei chanu yn ffair Corwen hanner can mlynedd yn ol. Ysgrif- ennwyd hi i'r diben o geisio difyrru ychydig I' ar ddewrion Cymru sy'n amddiffyn eu gwlad rhag trais a gormes Gwilym Gaiser a'i giwed an war. 1 Gwrandewch ar hanes Gwilym Gaiser, Mab i ferch o Brydain Fawr, A'i daid yn dwedyd fod ei wralddyn 0 hil bon gethin Bismarc Gawr. Pan yn hogyn fe freuddwydiai Y byddai ef yn filwr mawr Ac ami yn ei gwsg teyrnasai Ar holl wledydd daear lawr. 0 freuddwydio tra yn cysgu, Gyda gwenau ar ei rudd, Buan iawn y darfu ddysgu Hel breuddwydion yn y dydd; Fe gynyrchodd hyn rhyw laoder Ar ei fennydd, dan ei siol; Yna crychodd, gan wneud gwagter, 0 Ac aeth Wil i siarad lol. Nid oes wagter yn y cread Nas atdyna lwch a baw, Pryfed copyn, chwilod anfad, Fel ceir gweled maes o law. Llawer mathau sydd o chwilod Yn ymgripio ar bob pryd Ond y waethaf o'r tryehfilod, Ydyw chwilen Concro'r Byd. Hon yw'r chwilen sydd yn blino Gwilym, gan ei ddrysu'n deg Aeth i'w ben ohorwydd iddo Agor cymaint. ar ei geg. Darllen wnaeth am Alexander, A Napoleon uchel fryd Ac fe feddwodd ar vsblander Syniad byw am drechu byd. Daeth y dydd i'w wneud yn frentn, Rhoed German ia dan ei draed Dyna'r dydd cadd olwg gyfrin Ar ogoniant mor o waed Tebyg yw y rhaid in' gredu Mai Rhagluniaeth fawr a'i rhodd Yn y swydd, ond heb ryfygu, Meddwl iddi wneud o'i bodd. Och o'r dydd pan y coronwyd Wil yn frenin ar ei wlad, Byth er hynny fe'i pendronwyd Gan uchelgais, trais a brad. Dyna'r dydd y gwn aeth Cenfigen Hagr ei nyth o dan ei fron Gan ei chwyddo fel 'r yswigea Fwya'i maint y ganrif hon. Gwilym fawr a benderfynodd Gynnull llu a chodi cad, At ei ochr fe orchmynnodd Gvfrwys giwed penna'r wl ad Milwyr lu, a phob proffeswr Enwog ymhob caino o ddysg Yntau fel y prif rodreswr, Orfoleddai yn eu mysg. Broliai ef y gwyr dysgedig, Brolient hwythau eCyn ol Teimlent oil yn wynfydedig 1'eiiillent oll yn w?- Dan effeithiau gwynt a brol. ,y,i-i t a brol. Brad oedd nod eu holl gynllwynion, Llunio trais ar ddynol ryw Twyllo'r byd a geiriau mwynion, A gwneud cais at dwyllo Duw I Fe bregethai Wil yn dduwiol, Ac fe ffugiai roddi mawl I'r Goruchaf, tra'n annuwiol, Y gweithredai megis diawl. Dros ei fill fa lifai geiriau Cariad pur Efengyl Hedd, Tra o dan ei gochl cariai Lawddryll, a bradwrus gledd. Ffrwyth ar holl gynlluniau William— Pen ar bopeth a'r a wnaed, Yw, mae, Iwrop deg yn wenfflam, Ac mae'r byd yn f6r o waed, 1i Medrodd lwyr anrheithio gwledydd— Ynnill llawer brwydr ddrud, Gweddwodd fyrddiwn o aelwydydd, Ond fe fethodd goncro'r byd. Cafodd fyw i weld breuddwydion Ei uchelgais yn troi'n siom Chwalwyd hwy a grym ergydion Heddyw'i gan yw Calon Drom. Adyn brwnt, clyw lef rhieni, Yn galaru am eu plant Sarff o ddyn, clyw waedd trueni Myrdd heb fwyd i dorri chwant. Gwrando lais y gwragedd gweddwoa, Yn rhoi melltith ar dy ben Erglyw ocheneidiau chwerwon Llawer bun yn rhwygo'r new. Mil o filoedd, myrdd myrddiynnau Heddyw'n dy felltithio sydd Ond mae Iwrop o'th efynnau Yn prvsuro dod yn rhydd. Ond ymhlith miliynnau galar V A achoswyd gan ei lid, Nid oes un ag sydd edifar Dalu'r pris am Ryddid prid. Cofir ef am ei fawr bechu, Ac am ymddwyn inor ddilun Ynfyd waith oedd taer ymdrechu Concro'r byd cyn concro'i hun. Beth am fost y llurig ddisglair," Beth am glod y gloew gledd," Pan y traidd Cyfiawnder gwynglaer, Ddydd v Farn, gilfachau'r bedd ? Diolch byth, mae Gwlad fy Nhadau, I Cymru Wen, yn Gymru rydd Gwedi dwthwn cvrchu cadau, 0 mor fawr ceir Cymru Fvdd- I HUGO DAVIES (Alltud yr Andes). Friere, Chile.

Advertising